تکنولوژی معاملات الگوریتمی

با توجه به نیاز سرمایه‌گذاران، الگوریتم‌ها از روابط بسیار ساده (مانند خرید و فروش بین دو قیمت مشخص و اجرای مکرر آن برای نوسان‌گیری) تا الگوریتم‌های به شدت پیچیده (مانند پیش بینی روند بازار سهام و جابجایی به موقع بین بازار بدهی و سهام و استفاده از تحلیل داده‌های حجیم برای تکنولوژی معاملات الگوریتمی آنالیز داده ها و متغیرهای اقتصادی) متغیر خواهند بود.

معاملات الگوریتمی، مزایا و معایب

در آینده و با رشد صنعت IT نمی‌توان از نقش معاملات الگوریتمی در بازارسرمایه چشم‌پوشی کرد و قطعا معاملات الگوریتمی گسترش خواهد یافت و هرچند الگوریتم مزایای زیادی دارد، در عین حال معایب آن را نیز نباید نادیده گرفت.

دوم مهرماه ۱۳۹۹ به منظور حفظ تعادل عرضه و تقاضا در بازار و بازگشت ثبات، معاملات الگوریتمی برای تمامی سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی به جز بازارگردانان دارای مجوز در همه نمادهای معاملاتی بورس و فرابورس به شکل موقت معلق و اکنون با کاهش فضای هیجانی بازارسرمایه و همچنین برآوردها از آغاز حرکت جدید تکنولوژی معاملات الگوریتمی اقتصاد کشور، شرایط برای بازگشت معاملات الگوریتمی به بازار سرمایه فراهم است. در این رابطه صاحب‌نظران بازار سرمایه ضمن تاکید بر ضرورت توسعه معاملات الگوریتمی می‌گویند در فضای آرام و بازگشت ثبات به بازار این نوع معاملات عامل افزایش سطح کارایی بازار است. بخشی از صحبت‌های عنوان شده کارشناسان در اتاق اختصاصی کلاب هاوس بورس۲۴ را می خوانید:

روح‌الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران با بیان اینکه معاملات الگوریتمی به دلیل ریزش بازار سهام متوقف شد افزود: سیاست گذاران و ناظر بازار سرمایه، برای رفع هیجان و ترس بازار، این معاملات را متوقف کردند و در بازارهای دنیا نیز معمولا الگوریتم ها تحت نظارت هستند تا خللی در روند بازار ایجاد نکنند.

وی ادامه داد: شرایط جدید تا حدود زیادی نگرانی نهاد ناظر و بورس‌ها را برطرف کرده است و البته باید تاکید کنیم که الگوریتم‌ها می‌توانند بازار را تحت تاثیر قرار دهند. اما در آینده و با رشد صنعت IT نمی‌توان از نقش معاملات الگوریتمی در بازارسرمایه چشم پوشی کرد و قطعا معاملات الگوریتمی گسترش خواهد یافت و هر چند الگوریتم مزایای زیادی دارد، در عین حال معایب آن را نیز نباید نادیده گرفت. با این حال به هیچ عنوان موافق توقف معاملات الگوریتمی نیستیم و تلاش‌های زیادی در زمینه راه اندازی مجدد این نوع از معاملات داشتیم.

مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران افزود: اما برخی از معاملات الگوریتمی قابل شناسایی و تشخیص نیستند. ولی در هر حال، الگوریتم ها جزیی از بازار خواهند بود و نسل جدید با برخورداری از تکنولوژی و دانش کامپیوتر، این گروه از معاملات را به بازار وارد خواهند کرد، اما باید ابزارهای نظارتی دقیقی را به کار گیریم. در واقع نمیتوان بدون برخورداری از ابزارهای نظارتی دقیق، بازار را مدیریت کرد. با توسعه بازار و ورود نقدینگی بیشتر، سیستم های نظارتی نیز باید به روز شود.

امید موسوی، مدیرعامل تحلیلگر امید با اشاره به کارکرد و تاثیر معاملات الگوریتم گفت: مدیریت تعداد کدهای زیاد با حجم کم، مدیریت یک کد با حجم بالا مانند شرکتهای بزرگ سرمایه گذاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، استفاده ناشران یا صندوق‌های بازارگردانی از الگوریتم برای ایجاد نقدشوندگی در بازار و استفاده توسط سهامداران حقیقی مهمترین کارکردهای معاملات الگوریتمی است. همچنین معاملات الگوریتمی میتواند به چرخش و مدیریت سبد، سبدگردان‌ها کمک کند. البته در زمان صعود بازار، متاسفانه سبدگردان‌ها به دلیل تمایل مردم به سرمایه‌گذاری مستقیم، استفاده چندانی از الگوریتم‌ها نکردند.

جواد عشقی نژاد، عضو هیات‌مدیره شرکت بورس گفت: زمانی که تکنولوژی در ریزترین مسایل اجتماعی و اقتصادی وارد شده، بازار سرمایه نیز نمی‌تواند از آن روی گردان باشد. نگاهی به بازارهای سرمایه‌گذاری دنیا نشان می‌دهد که ورود نقدینگی با حجم بسیار بالا، توسعه این بازارها را به دنبال داشت. کاربران مختلف، صندوق‌های بازارگردانی و سبدگردان‌ها و در مجموع حقوقی‌ها مخاطب و کاربر اصلی معاملات الگوریتمی هستند. اما نباید این شائبه پیش آید که سرمایه‌گذاران خرد، نقشی در این زمینه ندارند. معتقدم راه‌اندازی معاملات الگوریتمی برای سهامداران خرد از واجبات است، اما شرایط، ضوابط و مقررات خاصی برای راه اندازی آن لازم است. قطعا افزایش حجم معالات، رشد نقدشوندگی و افزایش ارزش معاملات از مهمترین نتایج استفاده از معاملات الگوریتمی خواهد بود.

دلیل ممنوعیت معاملات الگوریتمی در بازار سهام چه بود؟

احمد سحرخیز، رییس کارگروه فناوری اطلاعات کانون تکنولوژی معاملات الگوریتمی کارگزاران عنوان کرد: سال گذشته و در پی ریزش قیمت‌ها در بازارسهام، سازمان بورس و اوراق بهادار معاملات الگوریتمی را متوقف کرد. سوال مهم این است که چگونه می‌توان تشخیص داد که درخواست ارسال شده از سوی فرد انجام شده یا الگوریتم؟ این در حالی است که پشت آن الگوریتم نیز یک شخص قرار گرفته و ممکن است معامله‌گر بدون واکنش به نامه‌ها و ابلاغیه مبنی‌بر ممنوعیت معامله، همچنان به کار خود ادامه دهد. به عبارت دقیق‌تر هیچ تمیزی بین الگوریتم و معامله‌گر نداریم.

وی افزود: یک دسته از افراد گروه های رسمی سبدگردان هستند که از تکنولوژی الگوریتم استفاده میکنند و در مقابل دسته دیگر به طور غیر رسمی و سبدگردان های شخصی از این الگوریتم ها استفاده می کنند. نمی‌توانیم از انجام این معاملات جلوگیری کنیم چون قابل شناسایی نیستند. مصوبه قبلی مبنی بر ممنوعیت معاملات الگوریتمی تنها آن گروه از مخاطبانی را محدود کرد که قصد داشتند به صورت رسمی و دارای مجوز از الگوریتم ها استفاده کنند و چنانچه به صورت غیررسمی قصد این کار را داشتند، شناسایی آنها عمدتا امکان پذیر نیست.

رییس کارگروه فناوری اطلاعات کانون کارگزاران ادامه داد: در خصوص کارگزاری‌ها هم باید عنوان کرد که این نهادهای مالی مسئول ارسال سفارش معامله‌گران به بازار هستند و به همین دلیل مخاطب ابلاغیه سازمان بورس، کارگزاران هستند.

احتمال آزادسازی معاملات الگوریتمی برای افراد حقیقی و حقوقی بورس

تحلیلگر بورس گفت:از الگوریتم فقط به قصد گرفتن سود در بازار نباید استفاده کرد؛ بلکه از آن برای سیگنال‌گیری و سفارش‌گذاری خودکار یا مدیریت ریسک هم می توان بهره گرفت.

مجید عبدالحمیدی، فعال در حوزه معاملات الگوریتمی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: زمانی که معاملات بورس راه افتاده و رایانه‌ها به شکل امروزی، در دنیای مالی نفوذ نکرده بودند، معاملات به‌صورت فیزیکی و سنتی انجام می‌شد و برای خرید و فروش یک سهم، باید حتماً مراجعات حضوری به ساختمان بورس تهران واقع در خیابان حافظ صورت می‌گرفت؛ لازم بود که متقاضیان قیمت روز سهم خود را بر روی تابلو مشاهده کرده و سپس فرم خرید و یا فروش را پر می‌کردند؛ اما امروز به لطف پیشرفت تکنولوژی، سهامدار می‌تواند به راحتی پشت سیستم شخصی خود در منزل یا محل کار نشسته و قیمت سهم‌ها را به‌صورت آنلاین در وبسایت‌های مختلف نگاه کند و برمبنای آن، تصمیم به معامله بگیرد.

با استفاده از معاملات الگوریتمی و بهره‌گیری از هوش مصنوعی می‌توان به صورت خودکار و یا نیمه خودکار و البته با استفاده از کدهای برنامه‌نویسی شده یا سامانه‌های موجود در بازار، موقعیت‌های مناسب در بورس را شناسایی و آن‌ها را در بهترین زمان موجود شکار کرد

وی افزود: مروری بر این روند نشان می‌دهد که هیچ کس نتوانسته جلوی پیشرفت تکنولوژی را بگیرید؛ ضمن اینکه نحوه معاملات و تعداد سهام حاضر در بورس نیز در گذر زمان تغییرات زیادی کرده است؛ به نحوی که حجم سرمایه یک فرد، در نحوه معاملات وی تأثیر مستقیم گذشته و از طرفی با بزرگ‌تر شدن بازار و افزایش تعداد سهم‌ها، ذهن انسان به دلیل محدودیت‌هایی که دارد، نمی‌تواند همه بازار را همزمان رصد کند؛ از این رو تکنولوژی معاملات خودکار و هوش مصنوعی نیز وارد معاملات در بازارهای مالی شده است.

عبدالحمیدی ادامه داد: معاملات الگوریتمی یا معاملات خودکار، یک ابزار معاملاتی بازارهای بورس است؛ به نحوی که با استفاده از آن می‌توان با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و استراتژی‌های مدنظر، به صورت خودکار و یا نیمه خودکار و البته با استفاده از کدهای برنامه‌نویسی شده یا سامانه‌های موجود در بازار، موقعیت‌های مناسب در بورس را شناسایی و آن‌ها را در بهترین زمان موجود شکار کرد.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: بسیاری از افراد، معاملات الگوریتمی را با استراتژی معاملاتی یا فیلترنویسی اشتباه می‌گیرند؛ در صورتی که همه این‌ها زیرمجموعه‌ای از معاملات الگوریتمی هستند؛ به نحوی که با معاملات الگوریتمی می‌توان استراتژی‌ها و خروجی فیلترهای مد نظر خود را به هسته معاملات ارسال کرد؛ ضمن اینکه الگوریتم‌ها می‌توانند بیش از یک مورد باشند و به صورت ترکیبی و پیچیده، مورد استفاده قرار بگیرند؛ به خصوص اینکه آن‌ها برای انجام معاملات، بررسی‌های مختلفی از جمله زمان‌بندی، قیمت و حجم را در بازار انجام می‌دهند و بر اساس دیتاهای موجود، برای معاملات تصمیم‌گیری می‌کنند.

در شرایط فعلی، بازارگردان ها با استفاده از این معاملات به راحتی تعهداتی همچون حجم تکلیفی و خرید در منفی‌ها، صف فروش و فروش در مثبت‌ها و صف خرید را به راحتی با سرعت بالا و بدون خطا انجام می‌دهند

عبدالحمیدی ادامه داد: این ابزار کمک می‌کند تا بدون درگیر شدن احساسات و یا هیجان‌ها، در بازار معامله کرد و در نهایت موجب افزایش حجم معاملات گردید؛ به همین دلیل در شرایط فعلی، بازارگردان ها با استفاده از این معاملات به راحتی تعهداتی همچون حجم تکلیفی و خرید در منفی‌ها، صف فروش و فروش در مثبت‌ها و صف خرید را به راحتی با سرعت بالا و بدون خطا انجام می‌دهند.

وی معتقد است که باید قبول کرد بورس سال ۹۹ با بورس سال ۹۱ تفاوت‌های زیادی کرده و ایران هم باید همچون سایر کشورها، به سمت استفاده از ابزارهای جدید برای تصمیم‌گیری بهتر و راحت‌تر در معاملات حرکت نماید؛ به نحوی که هر شخصی بتواند از این ابزارها برای معاملات خود در بازارهای مالی استفاده کند؛ اما نکته حائز اهمیت آن است که از این ابزار، فقط به قصد گرفتن سود در بازار نباید استفاده کرد؛ بلکه گاهی اوقات از این ابزار، فقط برای سیگنال‌گیری و محدود کردن تعداد فرصت‌های معاملاتی، سفارش‌گذاری خودکار یا مدیریت ریسک و سرمایه نیز استفاده شود.

احتمالاً در آینده و با وضع قوانین جدید، امکان استفاده از معاملات الگوریتمی برای فعالان بورس تهران اعم از حقیقی‌ها و حقوقی‌ها نیز فراهم خواهد شد

عبدالحمیدی معتقد است که برای استفاده از این شیوه باید به نرم‌افزار و سخت‌افزارهای مناسب دسترسی داشت؛ البته داشتن تخصص و تجربه در بورس نیز برای استفاده از معاملات الگوریتمی یک ضرورت محسوب می‌شود و در حقیقت، تکنولوژی معاملات الگوریتمی معاملات الگوریتمی به هیچ وجه مناسب افراد تازه‌کار نیست؛ این شیوه در تمامی بازارهای جهانی استفاده می‌شود و می‌توان ادعا کرد که تمامی معاملات حجم بالا در بورس‌های بزرگ دنیا، با استفاده از ربات انجام می‌شود.

وی اظهار داشت: تکنولوژی معاملات الگوریتمی به سرعت در حال پیشرفت است و برنامه‌نویسان و تحلیل‌گران بسیاری، ۱۰۰ درصد تمرکز خود را روی هوشمندسازی برنامه‌های معاملات الگوریتمی گذاشته‌اند؛ ضمن اینکه استفاده از این روش در بازار بورس ایران نیز رواج دارد؛ اما در حال حاضر عده کمی قادر به استفاده از این معاملات هستند که این موضوع البته درست نیست و باعث سود بردن برای عده‌ای خاص خواهد شد.

عبدالحمیدی گفت: احتمالاً در آینده و با وضع قوانین جدید، امکان استفاده از معاملات الگوریتمی برای فعالان بورس تهران اعم از حقیقی‌ها و حقوقی‌ها نیز فراهم خواهد شد.

مدیرعامل تحلیلگر امید : معاملات الگوریتمی در بورس ما پوست می اندازد.

با توجه به نیاز سرمایه‌گذاران، الگوریتم‌ها از روابط بسیار ساده (مانند خرید و فروش بین دو قیمت مشخص و اجرای مکرر آن برای نوسان‌گیری) تا الگوریتم‌های به شدت پیچیده (مانند پیش بینی روند بازار سهام و جابجایی به موقع بین بازار بدهی و سهام و استفاده از تحلیل داده‌های حجیم برای آنالیز داده ها و متغیرهای اقتصادی) متغیر خواهند بود.

بورس24 : در دنیای امروز با پیشرفت سریع تکنولوژی و ایجاد ابزارهای نوین روبرو هستیم به طوری که امروز دنیای تکنولوژی از فردای آن عقب تر است این پیشرفت در تمام ابعاد در حال رشد است و دنیای مالی هم از این پهنه عظیم عقب نمانده است. در روزگاری این موضوع که هر فرد خود بتواند معامله گر خود باشد شبیه رویا بود و امروز چندین هزار معامله گربرخط وجود دارد، این موضوع که معامله گر بی نیاز از ماشین حساب و نرم افزارهای تحلیل باشد شاید غیر ممکن به نظر می رسید اما امروز ابزارهایی که کارگزاران برای معامله گران بر خط خود ایجاد کردند بسیار متفاوت شده است و یک معامله گر بر خط در لحظه گراف ها، تحلیل ها اخبار و محاسبات را در صفحه مرورگر خود دارد.

در این دنیای روبه پیشرفت با مقوله جدید به نام الگوریتم هاروبرو هستیم و این موضوع نیز به کمک معامله گران آمده است و بازار را به سمتی می برد که هر معامله گر را هر چند آماتور دلداده سرمایه گذاری در بورس می کند، رشد توسعه معاملات بر مبنای الگوریتم ها با سرعت در حال سرایت است و به زودی هر معامله گری که از این امکان استفاده نکند از دنیای سرمایه گذاری علمی در بورس عقب می ماند .

امید موسوی مدیرعامل شرکت الگوریتمی تحلیلگر امید در خصوص این نوع از معاملات و تکنولوژی هایی که در 5 سال آتی به بازار اضافه خواهد شد به بورس24 گفت: قاعدتا 5 سال بعد همه چیز در بازار عادی است اما یک عادی جدید!

موسوی گفت: قطعا همه چیز عادی است و شرکت ها در تلاش اند تا در بازار سرمایه پذیرش شوند، سرمایه‌گذاران سهام مختلف را تحلیل می کنند تا یک شرکت مناسب جهت سرمایه گذاری پیدا کنند و سرمایه گذاران خرد نیز برای گرفتن نوسان‌ها در پیچ و تاب روند ها هستند.

شیوه های معاملاتی تغییر خواهد کرد.

وی ادامه داد: تاثیر تکنولوژی در بازار به مرور نمایان خواهد شد. با گسترده شدن صنعت IT منتظر تغییرات در جنبه‌های مختلف انتخاب سهام، تحلیل، بهینه‌سازی و اجرا خواهیم بود. حتی هر فرد می تواند به راحتی از طریق گفتگو با siri به معاملات سهام مورد علاقه اش بپردازد. ابزارهای هوشمند زیادی که هر کدام برای غلبه بر یکی از محدودیت‌های روش‌های سنتی معاملاتی طراحی شده‌اند.

موسوی گفت: جملات تبلیغی برای 5 سال بعد احتمالا به این شکل خواهد بود

• با یک کلیک معامله کنید.
• بدون جلب توجه بازار معامله کنید.
• با خیال آسوده مسافرت کنید، ربات برای شما معامله می‌کند.
• احساسات و تعصب را از معاملات خود حذف کنید.
• روزانه هزاران ترید انجام دهید.

آینده بازار در اختیار تکنولوژی های جدید است.

وی گفت: آینده بازار سرمایه ایران همچون بازارهای مالی دنیا پر است از تکنولوژی‌هایی که ما را هیجان‌زده و معاملات را متحول خواهند کرد. اطمینان دارم که مزایای استفاده از این ابزارها سرمایه‌گذاران را شگفت‌زده خواهد کرد.

موسوی در ادامه به موضوع الگوریتم‌ها پرداخت و گفت: با توجه به نیاز سرمایه‌گذاران، الگوریتم‌ها از روابط بسیار ساده (مانند خرید و فروش بین دو قیمت مشخص و اجرای مکرر آن برای نوسان‌گیری) تا الگوریتم‌های به شدت پیچیده (مانند پیش بینی روند بازار سهام و جابجایی به موقع بین بازار بدهی و سهام و استفاده از تحلیل داده‌های حجیم برای آنالیز داده ها و متغیرهای اقتصادی) متغیر خواهند بود. به طور کلی می‌توان تاثیر تکنولوژی را در تصویر زیر مشاهده کرد! (اولین ستون بعد از ستون آبی وضعیت امروز معاملات و ستون بعدی وضعیت آتی معاملات)

وضعیت به نحوی خواهد شد که معامله‌گران، تحلیلگران، سبدگردانان و تکنولوژی معاملات الگوریتمی کارگزاران با ربات‌های معامله‌گری که مستقیما از سرمایه‌گذار دستور می‌گیرند جایگزین خواهند شد. هوش مصنوعی به‌راحتی تحلیل و پردازش اطلاعات مالی را به صورت شخصی سازی شده انجام و در اختیار سرمایه‌گذاران قرار خواهند داد و روش‌های آزمون و خطا جهت بهینه‌سازی معاملات، جای خود را به یادگیری ماشین (machine learning) و آنالیز داده‌های حجیم (big data analyzing) خواهند داد.

هر تغییری با مقاومت هایی روبرو است.

موسوی در بخشی از صحبت‌های خود به مقاومت در برابر تغییر اشاره کرد و گفت: معمولا شاهد مقاومت‌هایی در برای تغییرات هستیم اما استفاده از معاملات الگوریتمی در بورس‌های دنیا به قدری توسعه یافته که غالب حجم معاملات را طی کمتر از 5 سال دربرگرفته است. در حال حاضر تقریبا تمام بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران بزرگ در دنیا یک پلتفرم اختصاصی الگوریتمی مخصوص به خود دارند. قاعدتا برای عقب نماندن از این دریای عظیم ورود به این عرصه اجتناب ناپذیر است.

مدیران ارشد سرمایه گذاری دنیا به سمت الگوریتم ها رفته اند.

موسوی برای تکمیل توضیحات خود درباره معاملات الگوریتمی به نظرات مدیران مطرح فعال در حوزه بازار سرمایه پرداخت و گفت: پاول داوونی (Paul Downie) مدیر معاملات گروه شل، اینگونه الگوریتم‌ها را توصیف می‌کند: "راهکاری برای بهبود مستمر معاملات"

جناتان ویکس (Jonathan Wykes) از مدیران سرمایه‌گذاری Bank of America می‌گوید: بعد از شرکت‌ها، تقاضای استفاده از الگوریتم‌ها توسط سرمایه‌گذاران بالاگرفت. آن‌ها الگوریتم‌های اجرای معاملات را برای اجرای خرید و فروش با استراتژی شخصی از پیش تعریف شده خود و یا برای خروج از معامله یک روش حرفه‌ای و ماشینی می‌خواستند.

پیتر بوندسون (Peter Bondesen) از مدیران شرکت الگوریتمی FlexTrade در انگلیس می‌گوید: "به طور کلی، بازار به سمت اجرای هوشمندتر معاملات حرکت می‌کند، بزرگترین استقبال مشتریان ما، از سوی مدیران دارایی‌ها است".

بازار ناچار به پذیرش الگوریتم هاست.

وی در ادامه گفت: حقیقت این است که تا یکی دو سال آینده الگوریتم‌ها به بازی ارکان بازار تبدیل خواهند شد. ما هم اکنون در تحلیلگر امید بیش از 5 نوع خدمات الگوریتمی در بازار سرمایه ایران به مشتریان ارایه می‌دهیم.

• مشاوره و اجرای بهینه استراتژی‌های معاملاتی (سرمایه‌گذار حقیقی)
• اجرای بهینه معاملات (شرکت‌های سرمایه‌گذاری)
• خدمات الگوریتمی (کارگزاران)
• اجرای الگوریتمی بازارگردانی (صندوق‌های بازارگردانی یا بازارگردانان)
• خرید و فروش الگوریتمی اوراق و سهام و آربیتراژ در بازارهای مختلف مالی (بانک‌ها و شرکت‌های تامین سرمایه)

تقاضا برای استفاده از خدمات الگوریتمی با نرخ بالایی در ماه رو به افزایش است و به نظر می‌رسد شرکت‌ها به مزایای الگوریتم‌ها پی برده‌اند.

الگوریتم و دیگر هیچ .

وی در خصوص مزیت‌ها و انتفاع معاملات الگوریتمی برای بخش‌های مختلف گفت: اولین گروهی که از معاملات الگوریتمی بهره‌مند می شوند سرمایه گذاران خواهند بود. الگوریتم‌ها و معاملات الگوریتمی، معامله‌گران را بهره­ورتر و بازار را عمیق‌تر، کاراتر و منصفانه‌تر خواهند کرد. نتایج اولیه این الگوریتم‌ها بهبود فرآیندهای کشف قیمت، کاهش هزینه‌های معاملاتی به دلیل افزایش عمق و کاهش اسپرد سهام، نوسان پذیری کمتر و تحلیل پذیری بیشتر خواهد بود. بدین ترتیب بازار در یک عادی جدید خواهد بود با این تفاوت که ریسک‌های نقدشوندگی، نوسان‌پذیری و دستکاری در قیمت‌ها برداشته شده است.

همچنین نهادهای ناظر نیز می‌توانند از افزایش حجم و ارزش معاملات و عمیق شدن بازار برای جذب بهتر سرمایه گذار خارجی استفاده نمایند. علاوه بر آن، بدلیل افزایش کارایی و عمق بازار، مشکلات کمتری در زمان بروز بحران های مالی و یا اخبار منفی مخابره شده متوجه بازار خواهد شد.

زیر ساخت ها باید برای الگوریتم های مهیا شود.

وی با اشاره به این موضوع که معاملات الگوریتمی نیازمند زیر ساخت‌هایی است گفت: شاید بزرگترین چالش پیش رو، مربوط به هزینه‌های زیرساخت نرم افزاری و سخت افزاری استفاده شده در معاملات الگوریتمی باشد. همچنین باید هزینه­های مربوط به طراحی الگوریتم‌ها توسط مهندسین و متخصصین مالی را درنظر گرفت. البته این زیر ساخت‌ها از طریق برخی شرکت ها ارائه می‌شود و تحلیلگر امید هم این امکان را دارد تا در جهت توسعه سریع ابزارهای نوین معاملاتی و تسهیل هر چه بیشتر معاملات در بازار سرمایه، تمامی زیرساخت‌های الگوریتمی را در اختیار فعالان وعلاقه مندان این حوزه قرار دهد.

الگوریتم ‌ ها بازار را متحو ل می ‌ کنند.

وی در پایان گفت: تکنولوژی معاملات الگوریتمی، تحولی بزرگ در بازار سرمایه ایران است. پیش بینی‌ها و آمار ارائه شده درخصوص استفاده از الگوریتم‌ها و راهبردهای الگوریتمی در دنیا، امیدبخش است و از افزایش استفاده از آن ها تا بیش از 80 درصد حجم کل معاملات حکایت دارد.

درحال حاضر در دنیا کشش هیجان انگیزی به سمت معاملات الگوریتمی، ساخت نرم افزارها و برنامه‌هایی دراین باره تکنولوژی معاملات الگوریتمی وجود دارد که این کشش در حال انتقال به بازار بورس تهران است. لذا در آینده‌ای نزدیک، ممکن است کسانی که به مفاهیم معاملات الگوریتمی آشنایی ندارند، دیگر به راحتی قادر به ادامه فعالیت در بازارهای مالی نباشند!

الگوریتم‌های معاملاتی همچنان در ممنوعیت به سر می‌برند / سرنوشت خاموشی ربات‌ های بورسی!

حدود دو ماه از ممنوعیت معاملات الگوریتمی می‌گذرد و تاکنون هیچ سیگنال مثبتی از سوی سیاست‌گذار بورسی برای لغو این ممنوعیت ارسال نشده است. هر چند مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران می‌گوید با بازگشت شرایط عادی به بازار، محدودیت معاملات الگوریتمی هم باید برداشته شود. سیاست‌گذار بورسی در حالی تعلل می‌کند که کارشناسان بازار سهام بر لزوم استفاده از معاملات الگوریتمی در بازار سهام تاکید دارند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد ;دوم مهر ماه بود که محسن خدابخش، مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، طی اطلاعیه‌ای استفاده از معاملات الگوریتمی را تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرد. در این اطلاعیه به کلیه شرکت‌های کارگزاری اعلام شده بود که برای حفظ شرایط تعادل عرضه و تقاضا در بازار بر ورود سفارش‌ها و معاملات، کلیه مشتریان اعم از حقیقی و حقوقی (به جز بازارگردانان دارای مجوز را که با شناسه مشخص شده برای معاملات اقدام به ارسال سفارش می‌کنند) امکان انجام معاملات الگوریتمی در همه نمادهای معاملاتی در بورس و فرابورس تا اطلاع ثانوی غیرفعال کنند. در این اطلاعیه همچنین تاکید شده بود تقسیم سفارش‌ها به هر روشی توسط مشتریان برخط اعم از حقیقی و حقوقی در تمامی نمادهای معاملاتی در سمت فروش، ممنوع شود. بعد از این ابلاغیه تنظیمات لازم در کلیه سامانه‌های برخط کارگزاران برای جلوگیری از تقسیم سفارش‌ها در هنگام ورود سفارش توسط مشتریان برخط و همچنین عدم استفاده از الگوریتم‌های معاملاتی انجام شد.

معاملات الگوریتمی؛ مقصر ریزش بازار!

ابلاغیه سازمان بورس مبنی بر ممنوعیت معاملات الگوریتمی زمانی صادر شد که از یکسو بازار در حال ریزش بود و از سوی دیگر برخی رسانه‌ها و به‌دنبال آن برخی فعالان تریبون‌دار بازار سرمایه این‌گونه معاملات را مقصر اصلی ریزش بازار معرفی می‌کردند. آنان تاکید داشتند این ابزار باعث ایجاد ناعدالتی در بازار شده چراکه تنها در اختیار حقوقی‌های بازار و سهامداران عمده است و سهامداران خرد هستند که در این بین ضرر می‌کنند. سیاست‌گذاران بورسی نیز که دیگر تصمیم‌های یک‌ شبه آنها نتیجه نداده بود و دنبال راهی جدید می‌گشتند، انگشت اشاره خود را به سمت معاملات الگوریتمی نشانه رفتند و دست به آزمون و خطای جدید زدند. معاملات الگوریتمی در حالی از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار ممنوع اعلام شد که از زمان شروع ریزش بازار، ‌ تصمیماتی از این دست گرفته شده اما نه‌تنها نتیجه‌ای نداده و منجر به بازگشت تعادل به بازار نشده بود بلکه سهامداران را نگران‌تر نیز کرده بود.

وضعیت معاملات الگوریتمی در دنیا و در ایران

با پیشرفت علم و تکنولوژی معاملات در بازارهای سرمایه به شکل سنتی و دستی نیز سخت و نیاز به معاملات الگوریتمی احساس شد. از این رو هوش ‌مصنوعی در خدمت این معاملات قرار گرفت. در تعریف معاملات الگوریتمی یا معاملات خودکار گفته می‌شود: «استفاده از برنامه‌های کامپیوتری برای ورود به سفارش‌های معاملاتی بدون دخالت انسان». این الگوریتم‌ها که می‌توانند بیش از یکی باشند، برای انجام معاملات بررسی‌های لازم را از جنبه‌های گوناگونی مانند زمان‌بندی، قیمت و حجم روی سفارش‌ها و بازار انجام داده و تصمیم می‌گیرند. این امر کمک می‌کند تا بازار سرمایه به روشی اصولی‌تر و به دور از دخالت احساسات انسانی پیش رود که یکی از نتایج آن بالارفتن نقدینگی در بازار است. رفته‌رفته با رواج معاملات الگوریتمی در سطح جهان، این‌گونه معاملات در بازار سرمایه ایران نیز وارد شد. گرچه آمار رسمی و مشخصی درباره حجم و ارزش معاملات الگوریتمی در دست نیست اما به گفته برخی کارشناسان معاملات الگوریتمی که در دنیا سابقه‌ای بیش از ۲۰ سال دارد، طول عمرش در ایران به کمتر از پنج سال می‌رسد و بین ۲ تا ۱۰ درصد از ارزش معاملات روزانه در قالب الگوریتم صورت می‌گیرد.

از این رو آنان تاکید داشتند با توجه به عمر کوتاه معاملات الگوریتمی و محدودیت‌های لحاظ شده در دستورالعمل «الزامات معاملات الگوریتمی» می‌توان گفت که نقش الگوریتم‌ها در معاملات روزانه چندان پررنگ نیست که بتوان ریزش بازار را به آن نسبت داد. به اعتقاد این کارشناسان، تعداد معاملات الگوریتمی در بورس ایران در مقیاس محدودی انجام می‌شود و از پیچیدگی کمتری نیز برخوردار است. به این معنا که تصمیم به خرید و فروش در قیمت خاصی توسط فرد گرفته شده و الگوریتم تنها وظیفه اجرا کردن آن را بر عهده دارد. مخالفان با اشاره به انجام معاملات الگوریتمی در بورس‌های پیشرفته جهان، ممنوعیت این‌گونه معاملات را یک نوع دخالت بی‌تاثیر در بازار می‌دانستند و معتقد بودند این محدودیت به زودی رفع می‌شود. آنان بر این باور بودند با بازگشت شرایط عادی به بازار محدودیت معاملات الگوریتمی برداشته می‌شود.

تصمیم بسته شدن معاملات الگوریتمی بنا به شرایط موجود گرفته شد

روح‌الله دهقان، مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران نیز تاکید دارد که با بازگشت شرایط عادی به بازار باید محدودیت این‌گونه معاملات نیز برداشته شود، چراکه این محدودیت برای شرایط اضطراری بود. او می‌گوید: «ابلاغیه‌ها را سازمان بورس به‌صورت رسمی منتشر می‌کند و تاکنون ابلاغیه‌ای درباره لغو محدودیت معاملات الگوریتمی صادر نشده است. از سوی دیگر تغییرات مربوط به معاملات الگوریتمی برای ما را شرکت‌های نرم‌افزاری اعمال می‌کنند و هسته معاملات درگیر این موضوع نیست. به عبارت دیگر از سمت شرکت‌هایی که سفارش را می‌گذارند این محدودیت گذاشته می‌شود یا برداشته می‌شود.» دهقان اضافه می‌کند: «وقتی نحوه سفارش‌گذاری معاملات الگوریتمی بخواهد فعال یا غیرفعال شود شرکت‌های نرم‌افزاری مثل رایان و تدبیرپرداز کارهایش را انجام می‌دهند.

متولی اصلی نیز سازمان بورس و اوراق بهادار است که تاکنون ابلاغیه رسمی منتشر نکرده است.» او در همین حال با یادآوری اینکه «تصمیم بسته شدن معاملات الگوریتمی بنا به شرایط موجود گرفته شد» می‌گوید: «در کل این تصمیم نمی‌تواند خیلی پایدار باشد چون با برگشت بازار به حالت عادی باید شرایط هم به حالت عادی برگردد. در شرایط اضطرار ممکن است چنین محدودیت‌هایی ایجاد شود. حتی در آمریکا هم زمانی که الگوریتم‌ها دچار مشکلی می‌شوند معمولا جلوی این نوع معاملات را می‌گیرند اما فقط برای شرایط اضطراری.» مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران با بیان اینکه «در شرایط عادی معاملات الگوریتمی به نفع بازار است» تاکید می‌کند که اگر وضعیت فعلی که بازار به حالت عادی بازگشته ادامه‌دار و پایدار باشد، قاعدتا معاملات الگوریتمی هم باید به حالت قبل بازگردند و محدودیت این‌گونه معاملات برداشته شود.»

معاملات الگوریتمی یا الگوریتم تریدینگ در بازار بورس |‌ جای پای هوش مصنوعی در بازار سرمایه

دنیای امروز ما بر پایه دنیای دیجیتال می‌‌چرخد و هر روز بیشتر از پیش نیاز به کامپیوتر و دنیای دیجیتال ایجاد و احساس می‌شود. بازارهای مالی و سرمایه نیز از این موضوع مستثنی نیستند. در گذشته هر نوع معاملات در بازار سرمایه بصورت دستی و سنتی انجام می‌شد، ولی این روش با حجم معاملات و کاربران امروز امری سخت، زمان‌بر و پرهزینه است. با این وجود باز هم دست نیاز به سوی کامپیوتر و تکنولوژی دراز شده و همین باعث بوجود آمدن معاملات الگوریتمی شد.

هر بخشی که تکنولوژی وارد آن می‌شود، هوش مصنوعی نیز در پس آن خواهد آمد. مخصوصا در سیستم‌های مالی و بازارهای سرمایه نیاز شدیدی به هوش مصنوعی در کنار تکنولوژی وجود دارد. در واقع وظیفه معاملات الگوریتمی ورود به سفارشات معاملاتی بدون دخالت انسان است. در این راستا از مجموعه‌ای از کدهای برنامه نویسی شده با کمک هوش مصنوعی برای انجام معاملات بازار سرمایه استفاده می‌شود. همین امر باعث فراگیر شدن و رشد بازار سرمایه در جهان شده است.

در بیانی علمی‌تر معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه که به نام اَلگو تریدینگ نیز معرفی شده‌اند، تمام نمادها را ارزیابی می‌کند و با استفاده از داده‌های بنیادی و تکنیکال، آن‌ها را تحلیل می‌کند. در نهایت به صورت خودکار فرآیند انتخاب سبد سهام، تخصیص دارایی، خرید و فروش در نقطه بهینه را انجام می‌دهد. همچنین شناسایی سود ضمن رعایت ریسک را برعهده دارد.

در این بخش قصد داریم از معاملات الگوریتمی، وظایف الگوریتم تریدینگ، استفاده از الگوریتم تریدینگ و معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه جهانی و بازار سرمایه ایران و همچنین کاربرد استفاده از الگوریتم تریدینگ در بازارهای مالی الکترونیک بگوییم.

تعریفی از معاملات الگوریتمی

همانطور که می‌دانید الگوریتم‌ها از در کنار هم قرار گرفتن چند دستورالعمل شکل می‌گیرند، مسائل را حل می‌کنند و یا مسئله‌ای را قدم به قدم پیش می‌برند. استفاده از سیستم‌های هوشمند مثل رایانه برای معامله و تحلیل بازار سرمایه و دیگر بازارهای پول‌ساز الگوریتم تریدینگ یا معاملات الگوریتمی نامیده می‌شود.

الگوریتم‌ها و معاملات الگوریتمی به طور کلی از چهار بخش تشکیل می‌شوند:

• سیگنال ورودی
• سیگنال خروجی
• حد سود
• حد ضرر

با توجه به آپشن‌ها و پیشرفته بودن الگوریتم‌ها می‌توان از آن استفاده‌های متفاوتی کرد. مثلا یکی از مواردی که در فعالیت بازار سرمایه به دردتان خواهد خورد مدیریت سرمایه است که برخی از الگوریتم‌های معاملاتی این کار را انجام می‌دهند. در واقع اینجا ربات‌ها هستند که در جایگاه یک متخصص معاملات الگوریتمی را حل می‌کنند و در بازار سرمایه فعالیت دارند.

چرا از معاملات الگوریتمی استفاده کنیم؟

• با استفاده از معاملات الگوریتمی کاربر معاملات خود را براساس سود و منطق کنترل می‌کند، نه حدس و احساس
• استفاده از معاملات الگوریتمی سرعت‌تان در بازار سرمایه را چند برابر می‌کند.
• زمان کمتری را صرف خواهید کرد. زمان یکی از فاکتورهای موفقیت و رقابت در بازارهاست، چه دیجیتال و چه بازار بورس. اگر بتوانید از زمان خود به خوبی و بهینه استفاده کنید مسلما سود بیشتری نیز کسب خواهید کرد.

معاملات الگوریتمی چه کاری انجام می‌دهد؟

در معاملات الگوریتمی، سیستم با توجه به هدفی که برای معاملات خود در الگوریتم تعریف کردید به دنبال فرصت‌های سودده می‌گردد و سهم‌ها و محصولات پربازده را برای کاربر پیدا می‌کند. سپس وقتی سهم‌ها و محصولات مناسب را پیدا تکنولوژی معاملات الگوریتمی کرد، پوزیشن گیری مناسب را به کاربر ارائه می‌دهد.

همچنین پوزیشن‌های باز شده را مدیریت می‌کند و با توجه به سیستمی که برای الگوریتم تعریف کردید در فرآیند معامله دخالت می‌کند و مدیریت ریسک و سرمایه را نیز برعهده می‌گیرد.

الگوریتم تریدینگ خودکار و نیمه خودکار

الگوریتم‌هایی که تمام این ویژگی‌های فوق را دارند به عنوان سیستمی خودکار هستند که به آن‌ها عنوان اکسپرت نیز اطلاق می‌شود و اگر فقط از تعداد بخصوصی از این موارد پشتیبانی کنند، نیمه خودکار شناخته می‌شوند.

اگر سیستم شما خودکار باشد همه مراحل معاملات را خودش انجام می‌دهد. از ورودی تا خروجی و مدیریت همگی بر عهده آن خواهد بود.

اگر بخواهیم حجم گسترده‌ای از قیمت‌ها، معاملات و محصولات موجود در بازار را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم از این الگوریتم استفاده می‌کنیم. بنابراین معاملات را دستی انجام می‌دهیم، پس سیستم ما نیمه خودکار است که از آن به عنوان سیستم مکانیزه تصمیم یار نیز یاد می‌شود.

کاربری که از این سیستم استفاده می‌کند به اطلاعات مهمی از بازار بورس همچون حجم معاملات، اخبارهای روز اقتصادی، اخبارها و تحولات تازه سیاسی و قیمت و مقایسه آن با اندیکاتورها احتیاج دارد.

چه بخواهید و چه نخواهید ناچارا مجبور می‌شوید بخشی از اینکار را به سیستم خود بسپارید. تصور کنید بخواهید تمام محصولات از تمام شرکت‌های فعال در بازار سرمایه را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید، چه زمان زیادی باید صرف کنید و چقدر اینکار سخت خواهد بود.

جای پای هوش مصنوعی در معاملات الگوریتمی

امروز برای انجام معاملات الگوریتمی حتما به هوش مصنوعی احتیاج خواهید داشت. به طور کلی به دو صورت می‌توانید از معاملات الگوریتمی در تکنولوژی معاملات الگوریتمی معاملات خود استفاده کنید:

• با استفاده از الگوریتم‌های تصادفی

در روش الگوریتم تصادفی چند ابزار و دستورالعمل در کنار هم یک هدف را تعریف می‌کنند. پس از اینکه هدف‌ها توسط ساماندهی الگوریتم تعیین شد می‌توان از آن استفاده کرد. البته در این روش شما نیز باید فعالیت‌هایی داشته باشید تا بتوانید به نتیجه مورد نظرتان دست یابید.

اگر اهداف شما بسیار سودآور هستند و نمی‌خواهید خیلی محدود کار کنید، سراغ الگوریتم‌های ژنتیک بروید. ابتدا باید از چند الگوریتم تصادفی استفاده کنید. آن‌ها را با یکدیگر ترکیب کنید و در نهایت به اهداف پیچیده‌تری که می‌خواهید برسید. در این حالت الگوریتم‌ها به صورت خودکار تحلیل می‌کنند که کدام هدف در حال حاضر برای شما سود ده‌تر خواهد بود.

جالب است بدانید که در این چرخه الگوریتم خود به حذف اهداف ضعیف‌تر می‌پردازد و نیاز به دخالت کاربر نیست. این چرخه تمام نمی‌شود و همینطور به ترتیب بهترین اهداف باقی می‌مانند.

هوش مصنوعی در بازار سرمایه و بورس

اگر بخواهید در بازار سرمایه و بورس به صورت حرفه‌ای فعالیت کنید، بی شک استفاده از هوش مصنوعی به شما در رسیدن به هدف بسیار کمک خواهد کرد.

• استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل سهام دقت کاربر را افزایش می‌دهد.
• با توجه به رفتارهای انسانی شبیه سازی شده و عملکرد بهتری نیز از خود نشان می‌دهد.
• می‌توانید با استفاده از آن اطلاعات گسترده‌تر و جامع‌تری بدست آورید.

بیگ دیتای شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری را در یک بستر به صورت کامل و جامع در سامانه دیتاک در اختیار داشته باشید و از آن برای بهبود کسب و کار خود در هر صنعتی استفاده کنید.