بازار آتی چیست؟

هنگامی که قرارداد آتی بیت کوین منقضی میشود، هر یک از طرفین برای خرید بیت کوین باید آن را با وثیقه یا تخفیف خریداری کنند (زیرا بعید است که قیمت بیت کوین دقیقا همان قیمتی را داشته باشد که در زمان انعقاد قرارداد در آن قیمت معامله میشد). مبلغی که شخص باید بپردازد به قیمت بازار (که به عنوان قیمت لحظهای نیز شناخته میشود) و زمان و ارزش هر یک از قراردادهای آتی که در اختیار دارند، بستگی دارد.
قراردادهای آتی دائمی چیست؟
قرارداد آتی یک توافق برای خرید یا فروش یک دارایی، ارز یا ابزاری دیگر با قیمتی از پیش تعیینشده و در یک تاریخ مشخص در آینده میباشد.
برخلاف بازارهای لحظهای سنتی، در بازار آتی معاملات در لحظه انجام نمیشوند. بلکه دو طرف معامله یک قرارداد را تنظیم میکنند که طبق اجرای آن به تاریخی در آینده موکول میشود.
همچنین بازار آتی بهصورت مستقیم به کاربران اجازه خرید یا فروش کالاها یا داراییهای دیجیتالی را نمیدهند. بلکه کاربران تنها شکل قراردادی از آن داراییها را معامله میکنند و مبادله اصلی آن داراییها (یا پول) در آینده و به هنگام اجرایی شدن قرارداد انجام میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار مبادلات قراردادهای آتی میتوانید از مطلب آموزشی «بازار مبادلات قراردادهای آتی چیست؟» دیدن نمایید.
بهعنوان یک مثال ساده، قرارداد آتی برای یک کالاهای فیزیکی مانند گندم یا طلا را در نظر بگیرید. در برخی از بازارهای آتی سنتی، این قراردادها مشمول تحویل کالا میشوند، یعنی باید کالای ذکرشده در قرارداد بهصورت فیزیکی تحویل مشتری داده شود.
در نتیجه طلا یا گندم باید جهت انتقال فیزیکی در جایی انبار شوند که خود هزینههای جانبی به وجود میآورد (هزینههایی که تحت عنوان هزینههای حمل – carrying costs – شناسایی میشوند).
با این حال بسیاری از بازارهای آتی امروزه بر مبنای پول نقد کار میکنند، بدین معنی که تنها معادل پولی ارزش کالاهای مذکور در قرارداد در تاریخ اجرا باید بین دو طرف مبادله شود و خبری از تحویل فیزیکی کالاها نخواهد بود.
بهعلاوه، قیمت طلا یا گندم در بازار آتی ممکن است براساس اینکه چقدر تا زمان اجرایی شدن قرار باقیمانده، متفاوت باشد. هرچه این بازه زمانی بیشتر باشد، هزینههای حمل نیز بیشتر شده، عدم قطعیت قیمت در آینده بالاتر رفته و احتمال اختلاف بیشتر قیمت بین بازار لحظهای و آتی افزایش پیدا میکند.
[caption align="aligncenter" width="500"]? قرارداد آتی یک توافق برای خرید یا فروش یک دارایی، ارز یا ابزاری دیگر با قیمتی از پیش تعیینشده و در یک تاریخ مشخص در آینده میباشد. برخلاف بازارهای لحظهای سنتی، در بازار آتی معاملات در لحظه انجام نمیشوند. بلکه دو طرف معامله یک قرارداد را تنظیم میکنند که طبق اجرای آن به تاریخی در آینده موکول میشود.[/caption]
چرا کاربران قراردادهای آتی را معامله میکنند؟
- پوشش و مدیریت ریسک: دلیل اصلی ابداع بازارها و قراردادهای آتی همین مسئله بود.
- زیان اندک: معاملهگران میتوانند در خصوص عملکرد یک دارایی حتی با وجود عدم مالکیت آن، معامله انجام دهند.
- عامل اهرمی (leverage): معاملهگران میتوانند وارد موقعیتهای معاملاتیای شوند که از موجودی حسابشان بزرگتر است.
[caption align="aligncenter" width="500"]? مارجین نگهداری (maintenance margin) حداقل مبلغ وثیقهای است که شما باید در حساب خود برای باز نگهداشتن موقعیت معاملاتیتان داشته باشید. اگر موجودی مارجین شما به پایینتر از این حد برسد شما یا مارجین کال (margin call) میشوید - و از شما خواسته میشود که مقداری پول بهحساب خود واریز کنید - و یا حسابتان بسته میشود. بیشتر صرافیهای رمز ارز مورد دوم را انجام میدهند. (موقعیت معاملاتی شما را بسته میبندند.)[/caption]
قراردادهای آتی دائمی چیست؟
یک قرارداد آتی دائمی نوعی خاص از قرارداد آتی است اما برخلاف فرم سنتی این قراردادها، فاقد هرگونه تاریخ انقضا (expiry date) میباشد.
پس هرکسی میتواند موقعیت معاملاتیاش را تا زمانی که دوست دارد نگهداری کند. بهغیر از آن، معامله قراردادهای دائمی براساس قیمت شاخص پایه دارایی (underlying price index) انجام میشود.
این شاخص قیمتی از میانگین قیمت دارایی با استناد به بازارهای لحظهای اصلی و حجم معاملاتی آنها تعیین میشوند.
به همین سبب برخلاف قرارداد آتی معمول، قراردادهای دائمی بهطور معمول با قیمتی برابر یا بسیار نزدیک به بازارهای لحظهای مبادله میشوند.
هر چند در دوران سخت بازار، ممکن است قیمتها از میزان موجود در بازارهای لحظهای منحرف شوند. با این حال بیشترین تفاوت بین قراردادهای آتی سنتی و قراردادهای آتی دائمی «تاریخ اجرایی شدن» این قراردادها است.
[caption align="aligncenter" width="500"]? تأمین وجه شامل یک سری از پرداختهای عادی بین خریداران و فروشندگان، طبق نرخ تأمین وجه (funding rate) کنونی است. وقتی این نرخ بالای صفر (مثبت) باشد، معاملهگران تا زمانی که در موقعیت معاملاتی خرید (long) هستند باید به آنهایی که در موقعیت معاملاتی فروش (short) هستند، مبالغی را بپردازند.[/caption]
مارجین اولیه چیست؟
مارجین اولیه (initial margin) حداقل مبلغ پولی است که شما برای باز کردن یک موقعیت معاملاتی با عامل اهرمی باید بپردازید. برای مثال شما میتوانید 1000 BND با مارجین اولیه 100 BNB خریداری کنید (که در اینجا عامل اهرمی 10x است). پس مارجین اولیه شما برابر با 10٪ از کل معامله خواهد بود. مارجین اولیه چیزی است که از موقعیت معاملاتی اهرمی شما حفاظت کرده و نقش وثیقه دارد.
مارجین نگهداری چیست؟
مارجین نگهداری (maintenance margin) حداقل مبلغ وثیقهای است که شما باید در حساب خود برای باز نگهداشتن موقعیت معاملاتیتان داشته باشید.
اگر موجودی مارجین شما به پایینتر از این حد برسد شما یا مارجین کال (margin call) میشوید - و از شما خواسته میشود که مقداری پول بهحساب خود واریز کنید - و یا حسابتان بسته میشود. بیشتر صرافیهای رمز ارز مورد دوم را انجام میدهند. (موقعیت معاملاتی شما را بسته میبندند.)
بهبیان دیگر، مارجین اولیه ارزشی است که شما برای ورود به یک موقعیت معاملاتی پرداخت میکنید و مارجین نگهداری اشاره به حداقل موجودی حسابی دارد که برای باز نگهداشتن موقعیت معاملاتی شما نزد کارگزاری مورد نیاز است. مارجین نگهداری مقدار متغیر دارد که براساس قیمت بازار و موجودی حساب شما تغییر پیدا میکند.
تسویه چیست؟
اگر ارزش وثیقه شما از میزان مارجین نگهداری کمتر شود، ممکن است حساب آتی شما تسویه شود. در بایننس، تسویهحساب به روشهای مختلفی با استناد بر ریسک و ضریب اهرمی هر کاربر (که براساس میزان وثیقه پرداختی و زیان خالص آنهاست) صورت میگیرد. هر چه موقعیت معاملاتی بزرگتر باشد نیاز به مارجین بیشتری دارد.
این مکانیسم در بازارها و صرافیهای مختلف متفاوت است، اما بایننس هزینهٔ اسمی 0.5٪ برای تصفیه درجه اول (زیان خالص کمتر از 500000 تتر) لحاظ میکند. اگر هرگونه وجه اضافی پس از تسویه بهحساب واریز شود، باقیمانده به کاربر بازگردانده خواهد شد. اگر کمتر از این حد باشد، کاربر ورشکسته اعلام میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انجام معاملات در صرافی بایننس میتوانید از مطلب آموزشی «انجام معاملات در صرافی بایننس چگونه است؟» دیدن نمایید.
به یاد داشته باشید که وقتی موقعیت شما تسویه میشود شما باید هزینههای اضافی بپردازید. برای جلوگیری از چنین چیزی شما یا باید پیش از رسیدن موقعیت معاملاتیتان به قیمت تسویه آن را ببندید و یا وجوه بیشتری را به موجودی وثیقه خود واریز نمایید – اتفاقی که باعث دور شدن قیمت تسویه از قیمت کنونی بازار خواهد شد.
نرخ تأمین وجه چیست؟
تأمین وجه بازار آتی چیست؟ شامل یک سری از پرداختهای عادی بین خریداران و فروشندگان، طبق نرخ تأمین وجه (funding rate) کنونی است. وقتی این نرخ بالای صفر (مثبت) باشد، معاملهگران تا زمانی که در موقعیت معاملاتی خرید (long) هستند باید به آنهایی که در موقعیت معاملاتی فروش (short) هستند، مبالغی را بپردازند.
بهطور عکس، نرخ تأمین وجه منفی به این معنی است که آنهایی که در موقعیت فروش هستند باید مبالغی به آنهایی که در موقعیت خرید هستند پرداخت کنند.
نرخ تأمین وجه از دو عنصر تشکیلشده است: نرخ بهره (interest rate) و هزینهٔ پرداختشده (premium). در بازار آتی بایننس، نرخ بهره در 0.03٪ ثابت نگه داشته شده و میزان هزینهٔ پرداختی بسته به تفاوت قیمت بین بازارهای آتی و لحظهای متفاوت است. بایننس هیچگونه هزینهای را بابت انتقال نرخ تأمین وجه بین کاربران دریافت نمیکند.
پس وقتی که یک قرارداد آتی دائمی با هزینهٔ پرداختی (بالاتر از بازارهای لحظهای) مبادله میشود، آنهایی که در موقعیت معاملاتی خرید هستند به دلیل نرخ تأمین وجه مثبت، باید مبالغی را به آنهایی که در موقعیت معاملاتی فروش هستند پرداخت کنند.
انتظار میرود چنین شرایطی قیمتها را پایین بیاورند زیرا آنهایی که در موقعیت خرید هستند از معاملهٔ خود خارج شده و افراد بیشتری وارد موقعیت فروش میشوند.
قیمت نشانه (مارک) چیست؟
قیمت مارک تخمینی از ارزش واقعی یک قرارداد (fair price) در مقایسه با قیمت معاملاتی آن (last price) است. محاسبه قیمت مارک از تسویه غیرمنصفانه در زمانی که نوسان در بازار بسیار زیاد است جلوگیری میکند.
پس در عین اینکه قیمت شاخص مرتبط به قیمت در بازارهای لحظهای است 7 قیمت مارک نشاندهندهٔ ارزش منصفانه قراردادهای آتی دائمی هستند. در صرافی بایننس قیمت مارک براساس شاخص قیمت و نرخ تأمین وجوه است و همچنین بخش اصلیای در محاسبات «unrealized PnL» بهشمار میرود.
[caption align="aligncenter" width="500"]? ذخیره بیمه چیست؟ اگر بخواهیم ساده بگوییم، ذخیره بیمه چیزی است که از منفی شدن حساب معاملهگران زیاندیده جلوگیری میکند و در عین حال به معاملهگران برنده اطمینان پرداخت سودشان را میدهد.[/caption]
PnL چیست؟
PnL به معنی سود و زیاد است و میتواند محقق شده (realized) یا محقق نشده (unrealized) باشد. وقتی شما موقعیتهای باز در یک بازار آتی دارید، PnL شما محقق نشده است.
بدین معنی که همچنان در پاسخ به حرکات بازار تغییر خواهد یافت. وقتی شما موقعیتتان را میبندید، PnL محقق نشده شما محقق میشود (به شکل بخشی یا کلی).
به دلیل اینکه PnL محقق شده به سود/زیان نشأت گرفته از موقعیتهای بستهشده اشاره میکند، هیچ ارتباط مستقیمی با قیمت مارک نخواهد داشت، مگر تنها در قیمت اجرایی شدن سفارشها.
از سویی دیگر PnL محقق نشده دائماً در حال تغییر است محرک اصلی تسویه در بازار است. به همین سبب از قیمت مارک برای اطمینان یافتن از محاسبه دقیق PnL تحققنیافته استفاده میشود.
ذخیره بیمه چیست؟
اگر بخواهیم ساده بگوییم، ذخیره بیمه چیزی است که از منفی شدن حساب معاملهگران زیاندیده جلوگیری میکند و در عین حال به معاملهگران برنده اطمینان پرداخت سودشان را میدهد.
بهعنوان مثال، فرض کنید آلیس 2000 دلار در حساب آتی بایننس خود دارد که از آن برای ورود به یک موقعیت 10x BNB با قیمت 20 دلار بهازای هر سکه استفاده کرده است.
دقت کنید که آلیس این قرارداد را از بایننس بلکه از یک معاملهگر دیگر خریداری کرده است. به هر حال اگر قیمت BNB از 20 دلار به 18 دلار برسد امکان بسته شدن موقعیت معاملاتی آلیس وجود دارد. این بدین معنی است که داراییهای او تسویهشده و وثیقه 2000 دلاری او بهطور کامل از دست میرود.
اگر به هر دلیلی سیستم قادر به بستن موقعیت او در زمان مناسب نشده و قیمت بازار بیشتر افت کند، ذخیرهٔ بیمه برای جبران زیانها – تا زمانی که موقعیت بسته شود – فعال میگردد.
در این حالت نیز تغییر چندانی برای آلیس رخ نمیدهد زیرا پول او تسویهشده و موجودی حسابش به صفر رسیده است، اما طرف مقابل این معامله «باب» را از دریافت سود خود مطمئن میکند.
بدون ذخیره بیمه، نهتنها حساب آلیس از 2000 دلار به صفر میرسید، بلکه حتی امکان منفی شدن موجودی حساب او نیز وجود داشت.
هر چند در عمل موقعیت خرید او پیش از آنکه مارجین نگهداری به سطح کمتر از حداقل موردنیاز برسد، بسته میشود. هزینه تسویه بهطور مستقیم به ذخیره بیمه میرسد و وجوه مانده نیز به کاربر بازگردانده میشود.
پس ذخیره بیمه یک مکانیسم است که از وثیقههای دریافت شده از معاملهگرانی که حسابشان تسویهشده است استفاده میکند تا ضررهای حسابهای ورشکسته را جبران نماید. در شرایط عادی بازار، انتظار میرود که ذخیرهٔ بیمه به رشد خود (در نتیجه تسویه شدن یک سری از کاربران) ادامه بدهد.
جمعبندی
ذخیره بیمه زمانی که کاربران پیش از رسیدن حسابشان به نقطهٔ سربهسر یا منفی تسویه میشود، رشد پیدا میکند. اما در شرایط خاص ممکن است سیستم قادر نباشد تا تمامی معاملات را ببندد و در این زمان است که از ذخیرهٔ بیمه برای جبران ضرر و زیانهای احتمالی استفاده میشود.
با وجود اینکه این اتفاق غیرمعمول است اما ممکن است حین نوسانهای شدید بازار یا وجود نقدینگی کم در آن، از ذخیرهٔ بیمه استفاده شود.
کاهش بدهی خودکار چیست؟
کاهش بدهی خودکار (auto – deleveraging) اشاره به روشی از تسویهسازی طرف مقابل دارد که تنها زمانی مورداستفاده قرار میگیرد که ذخیرهٔ بیمه از ادامه فعالیت باز بماند (در طی شرایط خاص). با اینکه احتمال چنین رخدادی کم است، اما در چنین شرایطی یک سری از معاملهگران سودده باید بخشی از سودشان را برای کمک به جبران زیان معاملهگران زیاندیده اختصاص دهند.
متأسفانه به دلیل نوسان موجود در بازارهای رمز ارز و ضرایب اهرمی بالایی که به مشتریان پیشنهاد میشود، امکان پیشگیری کامل از چنین رویدادی وجود ندارد.
بهبیان دیگر، تسویه طرف مقابل در قدم آخر و زمانی که ذخیرهٔ بیمه نتواند ضرر تمامی موقعیتهای ورشکسته را جبران کند مورداستفاده قرار میگیرد.
بهطور معمول، معاملاتی با بیشترین سود و اهرم سهم بیشتری در جبران این زیانها خواهند داشت. بایننس از یک اندیکاتور خاص استفاده میکند که به کاربران در خصوص موقعیتشان در صف کاهش بدهی اطلاع میدهد.
در بازار آتی بایننس، سیستم ما از هر روش ممکن برای پیشگیری از پروسه کاهش بدهی خودکار استفاده میکند. اگر این اتفاق رخ دهد، تسویهٔ طرف مقابل بدون هیچ هزینهٔ بازاری انجام میشود و یک اطلاعیه بهسرعت به معاملهگران تحت اثر ارسال میگردد. کاربران میتوانند در هر زمانی به موقعیتها، ورودی دوباره داشته باشند.
اگر علاقه مند به یادگیری بیشتر در این حوزه هستید میتوانید از نقشه راهنمای دیجی کوینر به نام «درخت یادگیری» دیدن نمایید که از نقطه ابتدایی تا انتهای مسیر را ریل گذاری کرده است.
شما با مطالعه درخت یادگیری تا حد مطلوبی دانش خود را افزایش دادهاید اما برای حرفه ای شدن و انجام معاملات در این بازار نیاز به یک راهنمای مجرب و با تجربه دارید. مجموعه دیجی کوینر بر آن است که با برگزاری کلاسهای آموزشی تجریبات چند ساله خود را در اختیار هم وطنان عزیز قرار دهد تا در این بحران اقتصادی بتوانند در آمد دلاری کسب نمایند. (تاریخ برگزاری کلاسها متعاقبا از طریق وبسایت اعلام خواهد شد.)
معاملات ETF آتی بیت کوین چیست؟ نقطه تلاقی بازار سهام و بازار رمز ارزها
ETF آتی بیت کوین یک صندوق قابل معامله در بورس است که به مردم اجازه میدهد بدون نیاز به خرید و فروش این ارز، در سود و زیان آن شریک شوند. صندوقهای قابل معامله در بازار، محصولات مالی قانونگذاری شدهای هستند که میتوانند شامل طیف وسیعی از داراییها باشند و ای تی اف آتی بیت کوین از جمله آنهاست. در این مطلب به معرفی این مفهوم و تفاوت آن با ETF بیت کوین میپردازیم.
صندوق قابل معامله آتی بیت کوین، به سرمایهگذاران روش دیگری برای کسب سود از حرکات قیمت معاملات آتی بیت کوین پیشنهاد میدهد. به جای پیگیری طیف وسیعی از داراییها، هر سهم ETF آتی بیت کوین، توسط قراردادهای آتی بیت کوین پشتیبانی میشود. سرمایهگذاران میتوانند ETF را درست مانند سهام خرید و فروش کنند. اما برخلاف صندوقهای سرمایهگذاری، سهام ETF را میتوان در هر زمانی در ساعات معاملاتی بازار خرید و فروش کرد.
ETF قرارداد آتی بیت کوین چیست؟
معاملات آتی بیت کوین نوعی ابزار معاملاتی مشتقه است که در آن دو طرف برای خرید یا فروش بیت کوین با قیمت از پیش تعیین شده در زمان سررسید، اقدام به معامله میکنند. مشتقه یک اصطلاح برای هر قرارداد تجاری است که قیمت دارایی پایه را ردیابی میکند.
در حقیقت، معاملهگر موافقت میکند که بیت کوین را بدون توجه به قیمت نهایی، با قیمت خاصی در یک تاریخ خاص خریداری کرده یا بفروشد. تاریخ توافق شده یعنی زمانی که هر دو طرف باید تعهدات خود را انجام دهند که به عنوان تاریخ تسویه قرارداد یا تاریخ سررسید شناخته میشود.
هنگامی که قرارداد آتی بیت کوین منقضی میشود، هر یک از طرفین برای خرید بیت کوین باید آن را با وثیقه یا تخفیف خریداری کنند (زیرا بعید است که قیمت بیت کوین دقیقا همان قیمتی را داشته باشد که در زمان انعقاد قرارداد در آن قیمت معامله میشد). مبلغی که شخص باید بپردازد به قیمت بازار (که به عنوان قیمت لحظهای نیز شناخته میشود) و زمان و ارزش هر یک از قراردادهای آتی که در اختیار دارند، بستگی دارد.
در زیر برخی از جزئیات مهمی که باید درباره قراردادهای آتی بیت کوین بدانید ذکر شده است:
- توجه داشته باشید که هر قرارداد دو طرف دارد. اگر شخصی سود کند، طرف دیگر قرارداد متحمل ضرر میشود.
- قراردادهای آتی همیشه تاریخ انقضا دارند. سرمایه گذاران ممکن است تصمیم بگیرند که قرارداد خود را قبل از انقضای قرارداد به طرف دیگری بفروشند یا تا زمان انقضا منتظر بمانند تا قراردادها تسویه شوند.
- قیمت قرارداد آتی بیت کوین و قیمت بازار این ارز، بدلیل معاملات تریدرهای فیوچرز، معمولا با هم متفاوتاند. اگر افراد بیشتری روی افزایش قیمت بیت کوین شرط بندی کنند، ارزش قرارداد به طور طبیعی بالاتر از قیمت این ارز در بازار خواهد بود. برعکس این مورد زمانی اتفاق میافتد که معاملهگران بیشتری پیش بینی که قیمت این کوین در آینده کاهش مییابد. در بیشتر موارد، قیمت قراردادهای آتی بیت کوین و قیمت بازار آن، با نزدیک شدن به تاریخ سررسید قراردادها همگرا میشوند.
ETF آتی بیت کوین چیست؟
ETF حرکات قیمتی دارایی مربوطه را ردیابی میکند. این روش به عنوان راهی برای کسب سود از روند قیمت دارایی بدون نیاز به مالکیت فیزیکی آن است. در ای تی اف بیت کوین، معیار ارزیابی سهم، قیمت اسپات بیت کوین است.
قیمت ETF به طور معمول با حرکت قیمت دارایی پایه همبستگی بالایی دارد؛ زیرا در غیر اینصورت اگر قیمتها بیش از حد اختلاف داشته باشند، سرمایهگذاران میتوانند از اختلاف اسپرد بین ETF و دارایی پایه، اقدام به آربیتراژ کنند.
همین امر در مورد ETF بیت کوین نیز صدق میکند. یک رویکرد متداول این است که قیمت ETF بیت کوین به قیمت خود خزانه این ارز متصل باشد. تنها کاری که صندوق باید انجام دهد این است که به طور مداوم اطمینان حاصل کند که بیت کوین کافی در اختیار دارد تا بتواند ارزش ETF بیت کوین خود را ارزیابی کند.
در حالی که این رویکرد یکی از موثرترین سیستمها برای ایجاد ETF بیت کوین تلقی میشود، به نظر میرسد کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده چندان پذیرای ایده ETF بیت کوین با پشتوانه فیزیکی نبوده است. با این حال، رئیس SEC، گری جنسلر (Gary Gensler)، اشاره کرد که ممکن است تصویب ETF آتی بیت کوین، به ویژه که قیمت قراردادهای آتی را ردگیری میکند، در بورس تجاری شیکاگو (CME) تایید شود.
بنابراین، ETF آتی بیت کوین دقیقا مانند ای تی اف بیت کوین است؛ اما به جای وابسته بودن به قیمت اسپات بیت کوین به قیمت این دارایی در بازار آتی وابسته است.
در اصل، ارزش صندوق قابل معامله آتی بیت کوین با توجه به حرکات قیمتی آتی بیت کوین محاسبه میشود. در مورد ای تی اف آتی بیت کوین، شرکت صادر کننده ETF باید در بازار آتی بیت کوین موقعیت معاملاتی داشته باشد و قیمت ETF را به قراردادهای آتی بیت کوین متصل کند.
تفاوت ETF آتی و صندوق قابل معامله بیت کوین در چیست؟
همانطور که قبلا توضیح داده شد، ارزش ETF بیت کوین توسط بیت کوین واقعی ارزیابی میشود، در حالی که ETFهای آتی بیت کوین با مشتقات بیت کوین (قراردادهای آتی) پشتیبانی میشوند.
قیمت آتی بیت کوین ممکن است از قیمت لحظهای بیت کوین به دلیل احساسات بازار غالب متفاوت باشد، بنابراین ETFهای آتی بیت کوین نیز ممکن است گاها قیمت بیت کوین را به صورت نادرست ردیابی کنند. در مورد ETF بیت کوین، به دلیل این واقعیت که ETF توسط بیت کوین واقعی پشتیبانی میشود، ریسک واگرایی بین قیمتها وجود ندارد.
معایب ای تی اف آتی بیت کوین چیست؟
مهمترین مسئله مربوط به ETFهای آتی بیت کوین، حول و حوش دقت ردیابهای قیمت آنهاست. وقتی قیمت آتی بیت کوین بیشتر از قیمت اسپات آن باشد، میتوان گفت ETF به طور دقیق قیمت BTC را دنبال نمیکند. این وضعیت به عنوان کانتانگو (Contango) شناخته میشود و برای سرمایهگذاراني که دارای ETFهای آتی بیت کوین هستند، مضر است. نقطه مقابل آن عقب افتادگی قیمت (Backwardation) نامیده میشود و زمانی اتفاق میافتد که قیمت آتی کمتر از قیمت اسپات باشد.
در سررسید قراردادهای آتی بیت کوین، صندوق صادرکننده ETF آتی بیت کوین باید قراردادها را لغو کند (یعنی تمدید قراردادها با فروش قراردادهای تقریبا منقضی شده و استفاده از درآمد آن برای خرید قراردادهای جدید با تاریخ انقضای بیشتر). در سناریویی که قیمت قراردادهای آتی بیت کوین کمتر از قیمت قرارداد جدید است، درآمد حاصل از فروش قراردادهایی که در حال انقضا هستند، برای خرید همان تعداد قرارداد که در تاریخی در آینده منقضی میشود، کافی نخواهد بود. این وضعیت بر عملکرد ETF تاثیر منفی خواهد گذاشت.
جمع بندی
در این مقاله، در مورد ETF آتی بیت کوین و تفاوت آن با صندوق قابل معامله عادی بیت کوین پرداختیم. ETF آتی بیت کوین نوع دیگری از محصولات مالی رگوله شده است که به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به طور غیر مستقیم در روند بازار اولین ارز دیجیتال سهیم باشند و از آن کسب درآمد کنند. ویژگی اصلی ای تی اف آتی بیت کوین این است که به جای وابسته بودن به قیمت اسپات BTC به قیمت قراردادهای آتی آن وابسته است.
توضیح قرار داد آتی و میزان ریسک آن
قبل از آنکه درباره قرارداد آتی برای شما صحبت کنم، باید این نکته را تأکید کنم که سرمایهگذاری در قراردادهای آتی، بسیار پرریسکتر از سهام بوده و نیازمند تخصص بسیار زیاد در این زمینه است، بنابراین، به افراد عـادی و غیرمتخصص به هیچ وجـه توصیه نمیشود در قرارداد آتی سرمایهگذاری کنند.
قرارداد آتی چیست؟
با توجه به عبارت قرارداد آتی، میتوان فهمید اولا کلمه قرارداد در این عبارت، حاکی از نوعی رابطه قراردادی بین خریـدار و فروشنـده است و ثانیا، کلمه آتی در این عبارت، نشان میدهد قراردادی که بین فروشنده و خریدار قرارداد آتی وجود دارد، مربوط به آینده است.
با این مقدمه، به سراغ تعریف قرارداد آتـی میرویم:
قرارداد آتـی قراردادی است که براساس آن، فروشنده متعهد میشود تعداد معینی از یک دارایی (مانند سهام) را در تاریخ مشخصی در آینده، با قیمت معین به خریـدار تحویل نماید؛ در مقابل خریدار قرارداد آتی هم متعهد میشود دارایی موردنظر را در تاریخ تعیین شده، با قیمت معین از فروشنده اوراق، خریداری نماید. اجازه بدهید با یک مثال توضیح دهیم:
فرض کنید قیمت سهام شرکت "الف" هماکنون در بورس 200 تومـان است. یک سرمایهگذار را درنظر بگیرید که براساس بررسیها و مطالعات دقیق، به این نتیجه رسیده است که قیمت سهام شرکت الف در چهار ماه آینده، با 20 درصد افزایش، به 240 تومان خواهد رسید، بنابراین، از دید این سرمایهگذار، خرید سهام شرکت الف میتواند سودآوری قابل قبولـی داشته باشد.
اولیـن گزینهای که پیش روی این سرمایهگذار قرار دارد، این است که سهام مذکور را خریداری نماید و منتظـر باشد تا پس از چهار مـاه، قیمت سهم رشد کرده و سود موردنظر وی محقق شود. طبیعتا درصورتی که پیشبینی وی دقیـق باشد و قیمت سهم از 200 تومان، به 240 تومان برسد، وی در مدت چهار ماه 20 درصد سـود خواهد کرد.
اما این سرمایهگذار میتواند بجای آنکه سهام شرکت الف را خریداری و همه پول موردنیاز برای آن را پرداخت نماید، تنها با پرداخت درصدی از این پول، قرارداد آتی سهام شرکت الف با سررسید چهارماهه را در بورس خریداری نمایـد. برای مثال، اگر سرمایهگذار قرارداد آتی سهام شرکت الف با قیمت 220 تومان و سررسید چهار ماهه را خریداری کند، به این معناست که وی متعهد شده است چهار ماه بعد، تعداد معینی از سهام شرکت مذکور را با قیمت هر سهم 220 تومـان، از فروشنده قرارداد آتـی، خریداری نمایـد.
طبیعتـا درصورتی که پیشبینی این سرمایهگذار درست باشد و قیمت سهم شرکت الف در چهار ماه بعد، به 240 تومان برسد، وی به ازای هر سهم 20 تومان سود خواهد کرد (20=220-240)، اما اگر به هر دلیل اگر قیمت سهم در چهار ماه بعد، کمتر از مبلغ ذکر شده در قرارداد آتی یعنی 220 تومان باشد، این سرمایهگذار متحمل زیان خواهد شد.
اولین سوالـی که ممکن است برای شما بوجود آمده باشد که تفاوت خرید سهام، با خرید قرارداد آتی سهام چیست؟ اگر به مثال ذکر شده دقت کنیـد، پاسخ این سوال را متوجه خواهید شد. برای خرید سهام، سرمایهگذار باید همه پول را بپردازد، اما در خرید قرارداد آتی سهام، سرمایهگذار تنها بازار آتی چیست؟ با پرداخت درصدی از پول که به عنوان وجه تضمین توسط بورس اخذ میشود، میتواند مطمئن باشد که سهام موردنظر خود را در تاریخ تعیین شده، با قیمت مندرج در قرارداد خریـداری خواهد کرد. وجه تضمین هم دقیقا به این علت، توسط بورس از خریدار و فروشنده قراردادهای آتی دریافت میشود که طرفین قرارداد به تعهدات خود مبنیبر تحویل سهام، با قیمت مشخص در تاریخ تعیین شـده، پایبند باشند.
دومین سوال این است که اگر قرارداد آتـی، چنین مزیتی دارد که سرمایهگذار تنها با پرداخت درصدی از پول، میتواند کل سود ناشی از افزایش قیمت سهام را بدست آورد، چرا تنها تعداد بسیار محدودی از سرمایهگذاران در قراردادهای آتـی، سرمایهگذاری میکنند؟
مثال قبل را درنظر بگیرید. فرض کنید پیشبینی سرمایهگذار مبنیبر اینکه قیمت سهام شرکت الف در چهار ماه بعد به 240 تومان برسد، محقق نشود و بجای آن، قیمت سهم به 180 تومان کاهش یابد. در این حالت، سرمایهگذار نه تنها سود بدست نخواهد آورد، بلکه متحمل زیان 40 تومان نیز خواهد شد، زیرا وی متعهد شده است در تاریخ مذکور، تعداد معینی از سهام شرکت الف را با قیمت 220 تومان بخرد، درحالیکه قیمت این سهـم در بورس، هماکنـون 180 تومان است: 40 = 180 - 220
بنابراین، به همان اندازه که احتمال کسب سود در قراردادهای آتـی بیشتر است، احتمال کسب زیـان براثر پیشبینی نادرست قیمت سهام در آینده نیز در قراردادهای آتی، بیشتر از سایر انواع اوراق بهادار است و بنابراین، ممکن است سرمایهگذار به علت پیشبینی نادرست قیمت سهم، متحمل زیانی سنگین در مقایسه با مبلغ سرمایهگذاری خود شود، بنابراین، به همان اندازه که احتمال کسب بازده در قراردادهای آتـی بیشتر از سهام است، ریسک این اوراق نیز در مقایسه با سهام، بسیار بیشتر است.
در پایـان، توجه به این نکته لازم است که در بازار سرمایه ایران، قرارداد آتی صرفا محدود به سهام نیست، بلکه در بورس کالای ایران نیز قراردادهای آتی سکه بهار آزادی داد و ستد میشود و جالب اینکه حجم معاملات قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالای ایران، بسیار بیشتـر از حجم معاملات قراردادهای آتی سهام است.
البته برای چندمین بار، تأکید میکنیم که قراردادهای آتی، جزو اوراق بهادار بسیار پرریسک محسوب میشوند و لازم است سرمایهگذاران، حتی درصورت داشتن قدرت ریسکپذیری بالا، قبل از ورود به این عرصه، شناخت کافی درخصوص ابعاد و جزئیات قراردادهای آتـی بدست آورند.
قرارداد آتی چیست؟ + نحوه معامله
تصور کنید شما به کالای الف نیاز دارید، ولی حدس میزنید که این کالا در سه ماه آینده گران خواهد شد. از طرفی فروشنده کالا تصور میکند قیمت آن در سه ماه آینده کم خواهد شد. بنابراین شما به عنوان خریدار با فروشنده قراردادی تنظیم میکنید که به موجب آن در ازای یک قیمت توافقی، فروشنده موظف است تا آن کالا را در سه ماه بعد به شما تحویل دهد. در چنین معاملهای از هر دو رویداد، گران شدن و ارزان شدن میتوان سود کسب کرد. به چنین قراردادهایی، قرارداد آتی میگویند. سؤال اینجاست که این معاملات چگونه انجام میشوند و چه مزایایی دارند؟
ابزار مشتقه چیست؟
مفهومی به نام ابزار مشتقه در بورس وجود دارد که قرارداد آتی یکی از این ابزارها است. ابزار مشتقه، یکی از ابزارهای مدیریت ریسک در بازار سرمایه است. هنگامی که صنایع از راه فروش سهام، نمیتوانند سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کنند، باید افراد بیشتری را برای جذب سرمایه به طرف خود جذب کنند. این یکی از دلایل به وجود آمدن ابزارهای مشتقه است. قرارداد آتی یکی از انواع ابزار مشتقه بوده و با فراهم آوردن امکان خرید و فروش اعتباری، ریسک نوسانات را در بازار کنترل میکند.
قرارداد آتی چیست و چگونه انجام میشود؟
همانطور که از عبارت قرارداد آتی پیدا است، قراردادی است که امروز بسته میشود، اما دو طرف معامله را متعهد به اجرای تعهدات خود در آینده میکنند. با توجه به آنچه گفتیم و مثالی که در ابتدا آوردهشد، تعریف قرارداد آتی به شکل زیر خواهد بود. قرارداد آتی، یک توافقنامه است که در آن نوع کالا، قیمت توافقی و زمانی برای انجام معامله مشخص شدهاست. این قرارداد در زمان جاری برای زمانی در آینده منعقد میشود. در زمان انعقاد قرارداد نیاز نیست فروشنده دارایی را داشتهباشد، و تنها برای زمان سررسید چنین شرطی وجود دارد.
قرارداد آتی بر سر چه کالایی انجام میشود؟
قرارداد آتی را میتوان بر سر کالاهای اساسی(کامودیتی)، مانند نفت و محصولات کشاورزی منعقد کرد. همچنین قراردادهای آتی مالی نیز وجود دارند که بر سر ارز، شاخصهای سهام و نرخ بهره منعقد میشوند.
نحوه انجام قرارداد آتی
با مثالی که در بالا آوردیم، مشخص شد که قرارداد آتی چگونه انجام میشود. حال نوبت به معرفی فاکتورهایی میرسد که در انعقاد قرارداد آتی وجود دارند.
- تعیین نوع دارایی
دیدیم که چه نوع کالاها و داراییهایی میتوانند در قراردادهای آتی معامله شوند. در قرارداد باید مشخص باشد که نوع دارایی پایه چیست. دارایی که به موجب قرارداد معامله میشود، دارایی پایه نامدارد. - حجم قرارداد
حجم یا اندازه قرارداد، مقدار استاندارد دارایی پایه است که میتواند مقدار قراردادهای آتی معامله شود. مقدار مجاز حجم معامله در قراردادهای آتی این یکی از قوانینی است که توسط بازار بورس، برای هر دارایی مشخص میشود. - تاریخ انقضا
تاریخ انقضا یا سررسید قرارداد که مشخص میکند دو طرف در چه تاریخی باید تعهدات خود را اجرا کنند نیز از موارد مهمی است که باید در قرارداد ذکر شود.
مقدار وجه تضمین، میزان نوسان قیمت روزانه، سقف حجم هر سفارش، سقف مجاز موقعیتهای باز و کارمزد، از دیگر مواردی هستند که باید در سند قرارداد آتی ذکر شوند.
ویژگیها
- وجود قوانین و مقررات
ممکن است به نظر برسد در قراردادهای آتی دو طرف معامله با هر قیمت و هر بازه زمانی میتوانند توافقنامه تنظیم کنند. اما چنین نیست. قوانینی وجود دارد که بسته به نوع کالا و قرارداد، محدودیتهایی در معامله اعمال میکند. همچنین به دلیل انجام این معاملات در سامانه بورس، شفافیت قیمتی وجود دارد و شرایط برای همه سرمایهگذاران یکسان است. - اتاق پایاپای
معاملات در جایی به نام اتاق پایاپای انجام میشوند. اتاق پایاپای در واقع نماینده بازار بورس در معاملات آتی است. هنگامی که قرارداد آتی منعقد میشود، پولی به نام وجه تضمین در این اتاق پرداخت میشود تا ریسک معامله کمشده و اعتبار تضمینشده باشد. - کمکردن ریسک بازار
یکی از ویژگیهای قرارداد آتی، پوشش ریسک بازار است. اینکه قیمت آینده امروز تعیین میشود باعث کمشدن ریسک و نوسانات بازار است. - وجود اهرم در معاملات
با وجود اهرم، این امکان به وجود میآید که افراد با پرداخت هزینه، کمتر از ارزش واقعی معامله را انجام دهند. چنین امکانی باعث بهدست آ.ردن سود زیاد میشود. البته ریسک این معاملات بسیار بالا است و در صورت وقوع ضرر و زیان نیز تأثیر آن بسیار زیاد خواهد بود. - امکان سود بردن در دو حالت کاهش و افزایش
در معاملات معمول بورس چنانچه سهام شما دچار افت قیمت شود، ضرر و چنانچه با افزایش قیمت روبرو شود، سود به همراه خواهد داشت. پیشبینی شما از آینده در بورس تأثیری ندارد، مگر اینکه با پیشبینی کاهش قیمت از بازار خارج شوید. اما قراردادهای آتی با توجه به پیشبینی افراد ایجاد میشوند. یعنی اگر پیشبینیکنید قیمتها کاهش مییابند و این اتفاق رخدهد، سود خواهید کرد چرا که گفته شما رخداده است. همین موضوع در مورد افزایش قیمت نیز وجود دارد.
قرارداد آتی سبد سهام
قرارداد آتی سبد سهام، امکانی است که از طرف بازار بورس برای سرمایهگذاری برروی شاخص بورس فراهم شدهاست. به این معنی که نوسانات شاخص باعث ضرر یا سودآوری میشود. در این معاملات برخلاف قرارداد آتی معمول که پیشتر معرفی کردیم، امکان تحویل کالا وجود ندارد. یکی از ویژگیهای خوب این قرارداد، امکان کسب سود از تحلیل شرایط کلا اقتصاد بدون در نظر گرفتن تک تک شرکتها است.
سخن پایانی
قراردادهای آتی، به دلیل ایجاد امکان معامله برای افراد با سرمایه کم و همچنین سودآوری بالا در صورت عملکرد مناسب، از محبوبیت برخوردارند. این معاملات با هدف پوشش ریسک بازار به وجود آمدهاند. مسئله اصلی در انجام این معاملات توانایی تحلیل و پیشبینی است. چنانچه تحلیل درستی از بازار صورت بگیرد، احتمال سودآوری بالا میرود. برای بالا بردن توان تحلیل، باید در ابتدا بازار را به خوبی بشناسید. بنابراین استفاده از آموزش بورس بسیار راهگشا است.
برای یادگیری “ابزار مشتقه” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
آفست کردن در بازار آتی کالا
اگر به دنبال معنی آفست در بازار آتی کالا هستید، در صفحه ی خوبی منتقل شده اید. به علاوه می توانید از اطلاعات جامع تری در بخش آموزش سرمایه گذاری در بورس وب سایت استفاده کنید. برای درک این مفهوم، بهتر است در وهله اول با معامله جبران کننده آشنا شوید:
معامله جبران کننده چیست؟
یک معامله جبران کننده اثر معامله دیگر را لغو می کند. معاملات جبران می تواند در هر بازاری رخ دهد ، اما به طور معمول معاملات جبران به گزینه ها، معاملات آتی و بازارهای ابزار عجیب و غریب اشاره دارد. معامله جبران کننده می تواند به معنای بستن یک معامله یا گرفتن موقعیت دیگری در جهت مخالف برای لغو اثرات معامله اول باشد.
- معامله جبران کننده فعالیتی است که خطرات و مزایای موقعیت یا معامله دیگر را لغو می کند.
- جبران کردن در صورت امکان می تواند به معنای بستن یک موقعیت باشد، اما همچنین می تواند به معنای گرفتن موقعیت مخالف در همان ابزار (یا تا حد امکان نزدیک) باشد.
درک معاملات جبران کننده
در معاملات، معامله جبران کننده فعالیتی است که از نظر تئوری ، دقیقاً خطرات و مزایای ابزار دیگری را لغو می کند. معاملات بازار آتی چیست؟ جبران کننده ابزارهای مدیریت ریسک است که به سرمایه گذاران و نهادهای دیگر اجازه می دهد اثرات مخرب بالقوه ای را که در صورت عدم امکان لغو معامله اصلی به طور بالقوه ممکن است، کاهش دهند. عدم توانایی بستن موقعیت به طور مکرر با گزینه ها و سایر ابزارهای پیچیده تجارت مالی اتفاق می افتد.
با معامله جبران، یک معامله گر می تواند معامله را بدون اخذ رضایت از طرف های دیگر درگیر پایان دهد. در حالی که تجارت اصلی هنوز وجود دارد، دیگر تأثیری در حساب معامله گر از حرکات بازار و سایر رویدادها ندارد.
از آنجایی که گزینه ها و اکثر ابزارهای مالی قابل اغماض هستند، مهم نیست کدام ابزار خاص برای جبران موقعیت خریداری یا فروخته می شود، به شرط آنکه همه آنها از ویژگی های صادر کننده، اعتصاب و سررسید یکسان برخوردار باشند.
برای اوراق قرضه، تا زمانی که ناشر، بیمه، کوپن، ویژگی های مکالمه و سررسید یکسان باشد، اوراق قرضه خاصی که برای جبران معامله قبلی خریداری یا فروخته می شود اهمیتی ندارد. با اجرا کردن اصول درست آفست کردن می توانید پرسودترین سرمایه گذاری در بورس را انجام داد.
آنچه مهم است این است که تاجر با جبران موقعیت خود، دیگر علاقه مالی به آن ابزار ندارد.
اصول افست
جبران را می توان در معاملات مختلف برای حذف یا محدود کردن بدهی ها استفاده کرد. در بانکداری، حق جبران، این امکان را برای موسسات مالی فراهم می کند که دارایی بدهکار را در صورت بزهکاری یا توانایی درخواست بازپرداخت برای وجوه بدهکار را متوقف کنند. برای سرمایه گذاران درگیر در قرارداد آتی، یک موقعیت جبران، با فروش کالاهای مرتبط به یک طرف دیگر، نیاز به دریافت تحویل فیزیکی دارایی یا کالای اساسی را از بین می برد.
مثال برای درک بهتر:
مشاغل ممکن است با تخصیص مجدد سود حاصل از حوزه های دیگر ، جبران زیان در یک حوزه تجاری را انتخاب کنند. این اجازه می دهد سودآوری یک فعالیت برای حمایت از فعالیت دیگر باشد. اگر یک تجارت در بازار گوشی های هوشمند موفق باشد و تصمیم بگیرد که می خواهد یک تبلت را به عنوان یک خط تولید جدید تولید کند، سود حاصل از فروش تلفن های هوشمند ممکن است به جبران خسارات مربوط به گسترش در یک عرصه جدید کمک کند.
جبران در قراردادهای مشتقه
سرمایه گذاران قراردادهای آتی و سایر موقعیت های سرمایه گذاری را جبران می کنند تا خود را از هرگونه بدهی مرتبط حذف کنند. تقریباً همه موقعیت های آتی قبل از تحقق شرایط قرارداد آتی جبران می شوند. حتی اگر بیشتر موقعیت ها در نزدیک به زمان تحویل جبران می شوند، مزایای قرارداد آتی به عنوان مکانیزم مصون سازی هنوز محقق است.
هدف از آفست؟؟
هدف از جبران قرارداد آتی کالاها ، برای بیشتر سرمایه گذاران ، اجتناب از دریافت فیزیکی کالاهای مرتبط با قرارداد است. قرارداد آتی توافق نامه ای برای خرید کالای خاص با قیمت مشخص در تاریخ آینده است. اگر قراردادی تا تاریخ توافق شده برقرار باشد، سرمایه گذار می تواند مسئولیت پذیرش تحویل فیزیکی کالای مورد نظر را بر عهده بگیرد.
در یک موقعیت جبران، یک معامله گر موقعیت معادل اما مخالف را در اختیار می گیرد تا موقعیت خالص را به صفر برساند. هدف از گرفتن موقعیت جبران محدود کردن یا حذف بدهی ها است.
نتیجه گیری
با داشتن معاملات آتی مربوط به سهام، سرمایه گذاران ممکن است برای مدیریت ریسک مرتبط با قرارداد آتی، از ریسک برای گرفتن موقعیت مخالف استفاده کنند. به عنوان مثال، اگر می خواهید یک موقعیت طولانی در یک سهام را جبران کنید، می توانید تعداد کوتاهی از سهام را بفروشید. برای اجرا کردن آفست در بازار آتی کالا، بایستی اطلاعات جامعی در این باره داشت که می توانید از مقالات سرمایه گذاری در بورس استفاده کنید.