قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟

سوآپ ارز کراس (Cross currency swap) چیست؟

سوآپ ارز کراس (Cross currency swap) یک توافق قراردادی بین دو طرف برای مبادله پرداخت‌های بهره و اصل پول، به صورت پول قرض‌شده، در دو ارز جداگانه است. سوآپ ارز کراس نوعی از محصولات فرابورس است که در بازار ارز وجود دارد؛ جایی که سرمایه گذاران جفت ارزهای مختلف را از طریق یک پلتفرم فارکس مبادله می‌کنند. از آنجایی که آنها در یک صرافی متمرکز معامله نمی‌شوند، می‌توانند در هر نقطه از قرارداد سفارشی شوند.

سوآپ ارز کراس چیست؟

روش کار قرارداد سوآپ به این صورت است: طرف اول مقدار مشخصی ارز خارجی را با نرخ ارز فعلی از طرف مقابل قرض می‌کند. در عوض، مبلغ مربوطه را به طرف مقابل ارز خود وام می‌دهد. هر دو طرف در طول مدت قرارداد به ارزهایی که هر دو دریافت کرده‌اند بهره می‌پردازند. نرخ بهره با توجه به شاخص ارز محاسبه می‌شود و می‌تواند ثابت، متغیر و یا هر دو حالت باشد.

سه هدف اصلی برای سوآپ ارز کراس متقابل وجود دارد که به شرح زیر است:

1. برای جلوگیری از نوسانات نرخ ارز. این امر به ویژه برای سرمایه گذاران نهادی مفید است؛ زیرا پوشش ارزی به کاهش ریسک قرار گرفتن در معرض تغییرات قیمت ارز کمک می‌کند.
2. برای تضمین بدهی ارزان تربا استفاده از وام‌های متوالی، تریدرها ارز را با بهترین نرخ موجود وام می‌گیرند و سپس آن را با بدهی به ارز مورد نظر خود مبادله می‌کنند.
3. برای استفاده در مواقع بحران مالی به عنوان یک پوشش ریسک. سوآپ‌های مبتنی بر ارز متقابل به کشورها این امکان را می‌دهد تا ارزهای خود را به سایر کشورهایی که در وضعیت بحران نقدینگی قرار دارند، به عنوان وامی که باید با سود بازپرداخت شود، قرض دهند.

پوشش سوآپ ارز کراس

همانطور که گفته قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟ شد، سوآپ ارز کراس می‌تواند به عنوان یک استراتژی پوشش ریسک در بازار فارکس استفاده شود. اگر یک شرکت معاملاتی معامله‌ای در سطح بین المللی انجام دهد، ممکن است نوعی ریسک ارزی را تجربه کند. این موضوع زمانی رخ می‌دهد که قبل از تبدیل مجدد ارز خارجی به ارز مورد نظر خود، نرخ تبدیل تغییر می‌کند. در دوره‌های اقتصادی یا سیاسی پرنوسان، نرخ مبادله بین ارزها می‌تواند نوسان داشته باشد و این ممکن است منجر به کاهش ارزش کل پرتفوی شود. در چنین شرایطی سوآپ ارز کراس برای پوشش ارزی مفید است.

تفاوت بین سواپ ارز کراس و سواپ فارکس

اگرچه آنها شباهت‌هایی با سایر محصولات دارند، مانند سواپ فارکس و قرارداد فوروارد در فارکس، تفاوت‌های قابل توجهی وجود دارد که معاملات ارز کراس را کنار می‌گذارد. سوآپ‌های مبتنی بر ارز کراس، مشتقات ارزی هستند که عمدتاً بر پرداخت‌های بهره متمرکز شده‌اند. از سوی دیگر، سوآپ های فارکس هیچ سودی را بین طرفین مبادله نمی‌کنند و مبلغ اصلی مبادله شده در پایان قرارداد با ارزش اولیه متفاوت است. هر دو ابزار فارکس توسط شرکت‌های بزرگ و سرمایه گذاران نهادی استفاده می‌شود. سوآپ های ارز کراس را می‌توان به عنوان ابزار بلند مدت در نظر گرفت، زیرا قراردادهای آنها اغلب می‌تواند چندین دهه طول بکشد، در حالی که سرمایه گذاران می‌توانند سوآپ های فارکس را روزانه مبادله کنند؛ این موضوع آنها را برای سرمایه گذاری کوتاه مدت مناسب‌تر می‌کند.

سواپ ارز کراس در مقابل قرارداد فوروارد فارکس

سوآپ های ارز متقابل به روشی مشابه قراردادهای فیوچرز کار می‌کنند. این توافق بین خریدار و فروشنده برای معامله یک ابزار مالی با قیمتی مشخص در مقطعی در آینده است. قرارداد فیوچرز نوعی محصول مشتقه است که مشابه قراردادهای فیوچرز و معاملات آپشن است. با این حال، معاملات فیوچرز نیز با ریسک نرخ بهره سروکار ندارد و تنها می‌تواند برای پوشش ریسک تغییر نرخ ارز و بازپرداخت اصل وام استفاده شود. بنابراین، قراردادهای فیوچرز و معاملات فیوچرز فارکس تمام جنبه‌های ریسک ارز را پوشش نمی‌دهند، که این موضوع جذابیت سوآپ ارز متقابل را برای سرمایه گذاران توضیح می‌دهد.

سواپ ارز کراس چگونه قیمت گذاری می‌شود؟

قیمت گذاری سواپ ارز کراس معمولاً به دلیل قیمت متفاوت هر ارز دشوار است. طبق قوانین سنتی معاملاتی که هزینه تامین مالی در هر ارز برابر با نرخ شناور آن است، اسپرد ارز کراس صفر خواهد شد. با این حال، سرمایه‌گذاران از نظر دسترسی به ارزها سطح متفاوتی دارند، و بنابراین، هزینه های تامین مالی محاسبه نمی‌شود.

سرمایه گذاران راهی برای حل این مشکل پیدا کرده‌اند. آنها اکنون می‌توانند یک ارز را به عنوان ارز تامین مالی انتخاب کنند. سپس جریان‌های نقدی آتی با نرخ بهره بازار که در زمان ارزیابی قابل اعمال است تنزیل می‌شوند. مجموع جریان‌های نقدی حاصل از ارز خارجی به قیمت نقدی آن مبادله شده و سپس تنزیل می‌شود. سواپ ارز کراس با سایر مشتقات نرخ بهره متفاوت است؛ زیرا همیشه مبادله‌ای با مبلغ واقعی یا اسمی وجود دارد.

جمع بندی

سوآپ‌های مبتنی بر ارز کراس می‌توانند به طور موثر برای پوشش ریسک ارز در بازار فارکس استفاده شوند. البته این ابزار ممکن است برای تریدرهای کوتاه مدت که ابزار ساده تری مانند سوآپ فارکس را ترجیح دهند مناسب نباشند.

با این حال، برای تریدرهای نهادی و شرکت‌های بزرگ که با معامله ارز خارجی (فارکس) در مقیاس بین المللی سر و کار دارند، سوآپ‌ ارز کراس ممکن است راه حل مناسبی برای معامله فارکس باشد.

قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟

قرارداد سوآپ نوعی قرارداد برای معاوضه جریان نقدی در آینده است که در آن تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی که باید پرداخت شوند، مشخص است.

به گزارش درآمد نیوز ، قرارداد سوآپ یا معاوضه یا تاخت نوعی از ابزار مشتقه است که در آن یک طرف قرارداد نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام می‌کند. عواید چنین قراردادی بستگی به نوع ابزار مالی مورد معامله دارد. برای مثال در معاوضه یا سوآپ اوراق قرضه منظور از عواید می‌تواند سود آن اوراق و به صورت کوپن‌های مربوط به آن باشد. این‌گونه از قراردادها معمولاً شامل تاریخ پرداخت و نیز نحوه محاسبه عواید یا جریانهای نقدی مورد معامله است.

اولین سوآپ در سال ۱۹۸۱ میلادی بین شرکت IBM و بانک جهانی صورت گرفت که امروزه قراردادهای سواپ جزء مهمترین قراردادهای مالی مورد استفاده در دنیا هستند.

سواپ نوعی قرارداد برای تبادل یک جریان نقدی در آینده است. در این قرارداد تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانهای نقدی که باید پرداخت شود مشخص است. جریان های نقدی همان ارزش آتی کالاهایی است که قرار است معامله شوند.

در سوآپ ارزی نیز دو طرف معامله توافق می کنند که پرداخت ها در یک ارز مشخص به صورت دوره ای باشد؛ به عنوان نمونه یک دوره ماهانه یا به صورت سالانه این امر انجام شود تا بدهی طرف مقابل این معامله سوآپ به اتمام برسد. در مقابل طرف دوم معامله نیز می پذیرد که برای پرداخت های معامله سواپ داشته باشد.

در این روش به طرفین معامله کمک می کند تا در مقابل ریسک نوسانات نرخ ارز مقاوم تر بوده و آن را بهتر مدیریت کنند. یعنی بجای اینکه دو کشور با یک نرخ در زمان حال معاملات خود را انجام دهند، با درنظر گرفتن یک نرخ متوسط و پرداختهای دوره ای ارز دو طرف معامله به مدیریت ریسک های ناشی از نوسانات نرخ ارز اقدام می کنند.

باید توجه داشت که در معامله به صورت سوآپ سه طرف معامله وجود دارد به این ترتیب که مشتری الف در یک تاریخ مشخص ۲۰۰۰ یورو مبلغ ۲۲۰۰ دلار از بانک ب در یک معامله نقدی خریداری می کند و مدیران مالی بانک ب برای حفظ سبد دارایی های ارزی خود باید دلار فروخته شده را برگردانند. برای این منظور بانک ب با انجام یک معامله سلف دلار با طرف سوم با نرخ معینی در یک سررسید مشخص دیگری مثلا چند ماه بعد آن را دنبال می کند. این محاسبات با نرخ های معین و به صورت یکجا انجام می شود.

به این صورت در این معامله بانک ب هم سود خود را که ناشی از فروش دلار است با پیش خرید آن بدست می آورد و در ضمن از ریسکی که ممکن است متوجه ارز موجود خود شود محافظت می کند.

بخش های تشکیل دهنده‌ سوآپ ارزی

۱. فروشنده سوآپ (swap seller) : فروشنده سوآپ ارزی یا خریدار حمایت، به فردی گفته می‌شود که نرخ شناور از مبلغ قرارداد را دریافت کرده و پس از آن بازده‌ کل از مبلغ قرارداد را به طرف مقابل قرارداد پرداخت می‌کند.

۲. شخص مرجع : تعهد مرجع یا شخص مرجع، فردی است که ابزار پرداخت بدهی را فراهم میکند که میتواند صادرکننده وام، دولت، شرکت یا یک شخص حقیقی باشد.

۳. خریدار سوآپ (swap buyer) : نام های دیگر آن سرمایه‌گذار یا فروشنده حمایت می‌باشد که با دریافت کل بازده مبلغ قرارداد، نرخی شناور از قرارداد را به طرف مقابل پرداخت می‌کند.

۴. دارایی پایه : موضوع قرارداد سواپ ارزی می‌باشد که شامل وام و ورقه قرضه با ریسک اعتباری است.

۵. صرف سوآپ (swap premium) : پرداخت‌های انجام شده به وسیله‌ی فروشنده سوآپ می‌باشد که به آن “پایه صرف” می‌گویند، همچنین به پرداخت‌های انجام شده به وسیله‌ی قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟ خریدار حمایت، “پایه حمایت” می‌گویند.

قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟

عصر اعتبار- قرارداد سوآپ نوعی قرارداد برای معاوضه جریان نقدی در آینده است که در آن تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی که باید پرداخت شوند، مشخص است.

به گزارش پایگاه خبری«عصر اعتبار» به نقل از ایبنا، قرارداد سوآپ یا معاوضه یا تاخت نوعی از ابزار مشتقه است که در آن یک طرف قرارداد نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام می‌کند. عواید چنین قراردادی بستگی به نوع ابزار مالی مورد معامله دارد. برای مثال در معاوضه یا سوآپ اوراق قرضه منظور از عواید می‌تواند سود آن اوراق و به صورت کوپن‌های مربوط به آن باشد. این‌گونه از قراردادها معمولاً شامل تاریخ پرداخت و نیز نحوه محاسبه عواید یا جریانهای نقدی مورد معامله است.

اولین سوآپ در سال 1981 میلادی بین شرکت IBM و بانک جهانی صورت گرفت که امروزه قراردادهای سواپ جزء مهمترین قراردادهای مالی مورد استفاده در دنیا هستند.

سواپ نوعی قرارداد برای تبادل یک جریان نقدی در آینده است. در این قرارداد تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانهای نقدی که باید پرداخت شود مشخص است. جریان های نقدی همان ارزش آتی کالاهایی است که قرار است معامله شوند.

در سوآپ ارزی نیز دو طرف معامله توافق می کنند که پرداخت ها در یک ارز مشخص به صورت دوره ای باشد؛ به عنوان نمونه یک دوره ماهانه یا به صورت سالانه این امر انجام شود تا بدهی قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟ طرف مقابل این معامله سوآپ به اتمام برسد. در مقابل طرف دوم معامله نیز می پذیرد که برای پرداخت های معامله سواپ داشته باشد.

در این روش به طرفین معامله کمک می کند تا در مقابل ریسک نوسانات نرخ ارز مقاوم تر بوده و آن را بهتر مدیریت کنند. یعنی بجای اینکه دو کشور با یک نرخ در زمان حال معاملات خود را انجام دهند، با درنظر گرفتن یک نرخ متوسط و پرداختهای دوره ای ارز دو طرف معامله به مدیریت ریسک های ناشی از نوسانات نرخ ارز اقدام می کنند.

باید توجه داشت که در معامله به صورت سوآپ سه طرف معامله وجود دارد به این ترتیب که مشتری الف در یک تاریخ مشخص 2000 یورو مبلغ 2200 دلار از بانک ب در یک معامله نقدی خریداری می کند و مدیران مالی بانک ب برای حفظ سبد دارایی های ارزی خود باید دلار فروخته شده را برگردانند. برای این منظور بانک ب با انجام یک معامله سلف دلار با طرف سوم با نرخ معینی در یک سررسید مشخص دیگری مثلا چند ماه بعد آن را دنبال می کند. این محاسبات با نرخ های معین و به صورت یکجا انجام می شود.

به این صورت در این معامله بانک ب هم سود خود را که ناشی از فروش دلار است با پیش خرید آن بدست می آورد و در ضمن از ریسکی که ممکن است متوجه ارز موجود خود شود محافظت می کند.

بخش های تشکیل دهنده‌ سوآپ ارزی

1. فروشنده سوآپ (swap seller) : فروشنده سوآپ ارزی یا خریدار حمایت، به فردی گفته می‌شود که نرخ شناور از مبلغ قرارداد را دریافت کرده و پس از آن بازده‌ کل از مبلغ قرارداد را به طرف مقابل قرارداد پرداخت می‌کند.

2. شخص مرجع : تعهد مرجع یا شخص مرجع، فردی است که ابزار پرداخت بدهی را فراهم میکند که میتواند صادرکننده وام، دولت، شرکت یا یک شخص حقیقی باشد.

3. خریدار سوآپ (swap buyer) : نام های دیگر آن سرمایه‌گذار یا فروشنده حمایت می‌باشد که با دریافت کل بازده مبلغ قرارداد، نرخی شناور از قرارداد را به طرف مقابل پرداخت می‌کند.

4. دارایی پایه : موضوع قرارداد سواپ ارزی می‌باشد که شامل وام و ورقه قرضه با ریسک اعتباری است.

5. صرف سوآپ (swap premium) : پرداخت‌های انجام شده به وسیله‌ی فروشنده سوآپ می‌باشد که به آن "پایه صرف" می‌گویند، همچنین به پرداخت‌های انجام شده به وسیله‌ی خریدار حمایت، "پایه حمایت" می‌گویند.قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟

صرافی یونی سواپ چیست؟ آموزش خرید و فروش ارز دیجیتال در یونی سواپ

یونی سواپ به عنوان بزرگترین صرافی غیر متمرکز دنیای دیفای، یک پلتفرم سوار بر بلاک چین اتریوم است و مبادله‌های غیر متمرکز بالای ۵ هزار توکن ERC۲۰ را امکان‌پذیر می‌کند. در این مقاله می‌توانید توضیحی جامع‌تر درباره صرافی غیر متمرکز یونی سواپ بخوانید.

صرافی غیر متمرکز (DEX) چیست؟

تصور کنید کاربران ایرانی برای دور زدن تحریم‌ها از بیت کوین استفاده می‌کنند، اما در صورت خرید و فروش این رمز ارز در پلتفرم‌های مبادله متمرکز نظیر صرافی بایننس و اف تی ایکس دارایی آن‌ها مسدود خواهد شد! شبکه‌های غیر متمرکز آمده‌اند تا امکان سانسور و کنترل شدن به دست نهادهای ناظر و زورگو را از بین ببرند. با یادگیری آموزش استفاده از یونی سواپ دیگر نگرانی بابت تحریم‌ها یا در کل مسدود شدن دارایی توسط صرافی‌های متمرکز نخواهید داشت.

یونی سواپ UniSwap چیست؟

یونی سواپ یک صرافی غیر متمرکز توسعه یافته روی اتریوم است. به لطف یونی سواپ کاربران می‌توانند بدون دخالت داشتن واسطه‌ها بین یکدیگر روی بلاک چین اتریوم، معامله انجام بدهند. به همین دلیل یونی سواپ یا دیگر بسترهای مشابه آن «صرافی غیر متمرکز» خطاب می‌شوند.

مدل کار متفاوت یونی سواپ و صرافی‌ های غیر متمرکز

بر خلاف صرافی‌های متمرکز که در اختیار شرکت‌های خاص قرار دارند و هدفشان درآمدزایی است، صرافی های غیر متمرکز نظیر یونی سواپ یک ابزار عمومی هستند و کارمزدهای دریافت شده را فقط به اعضای تامین‌ کننده نقدینگی استخرها اعطا می‌کنند.

تا زمان در دسترس بودن یک استخر نقدینگی برای تریدرها، هر توکن ERC۲۰ قابل راه‌اندازی است. شبیه سایر DEXها، صرافی UniSwap هم به احراز هویت نیاز ندارد.

صرافی یونی سواپ چگونه کار می‌کند؟

بازارساز‌های خودکار که یونی‌سواپ از آن‌ها استفاده می‌کند، قراردادهای هوشمندی هستند که استخرهای نقدینگی مورد استفاده توسط تریدرها برای خرید و فروش را نگهداری می‌کنند. سرمایه این منابع یا همان استخرها، توسط تامین‌ کنندگان لیکوئیدیتی فراهم می‌شود.

کارمزد خرید و فروش ارز دیجیتال در UniSwap چقدر است؟

به عنوان یک سیستم غیر متمرکز، توسعه‌دهنده کارمزدی برای خود دریافت نمی‌کند. یونی سواپ کارمزدی ۰.۳ درصدی بابت تبدیل توکن‌ها کسر می‌کند، اما این مبلغ متعلق به تامین‌ کنندگان نقدینگی است و سازنده و توسعه‌دهنده پلتفرم نفعی در این میان ندارد.

نحوه کسب درآمد از یونی سواپ

هدف یونی سواپ کسب درآمد نیست، همانطور که خود اتریوم هم چنین هدفی را دنبال نمی‌کند. آن‌ها سیستم‌های غیر متمرکز هستند و درآمد حاصل را به اعضای فعال در شبکه اهدا می‌کنند؛ در یونی سواپ همه کارمزدها به تامین‌ کنندگان نقدینگی برای استخرها اعطا می‌شوند.

آموزش کامل خرید و فروش (مبادله) در صرافی یونی سواپ

ابتدا به آدرس app.uniswap.org مراجعه و یک والت دارای مرورگر دی اپ نظیر تراست ولت یا متامسک را به آن متصل کنید.

رابط کاربری بسیار ساده طراحی شده است. به محض ورود قادر به مشخص کردن توکن مبدا و مقصد خواهید بود. این مربوط به بخش “Swap” است. با انتخاب گزینه “Pool” از ردیف پایین وارد این بخش می‌شوید. دو گزینه “Vote” و “Charts” هم به ترتیب برای رای دادن (امور حاکمیتی) و مشاهده اطلاعات صرافی (آدرس info.uniswap.org) کاربرد دارند.

آموزش خرید و فروش ارز دیجیتال در یونی سواپ (ورژن ۳)

در یونی سواپ قادر به خرید اتریوم و هزاران توکن ERC۲۰ دیگر هستید. برای تبدیل توکن‌ها به یکدیگر باید در قسمت “Swap” قرار داشته باشید (از منوی ردیف پایین). به این منظور باید در کیف پول وصل شده به صرافی مقداری ETH به منظور پرداخت کارمزد (Gas) و همچنین چیزی برای تبدیل به توکن ERC۲۰ مورد نظر (ارز مبدا که می‌خواهید آن را به چیز دیگری تبدیل کنید) داشته باشید.

یکی از مهمترین مشکلات صرافی‌ های غیر متمرکز نظیر یونی سواپ که در این آموزش حتما باید به آن تاکید کنیم، تعدد رمز ارزهای جعلی است؛ ذات غیر متمرکز UniSwap به هر فردی اجازه می‌دهد یک توکن برای خرید و فروش به صرافی اضافه کند. توکن‌های کلاهبرداری و جعلی اغلب نام مشابهی با ارزهای دیجیتال معروف دارند. برای جلوگیری از انتخاب آن‌ها و خرید یک چیز بی‌ارزش، بهتر است همیشه رمز ارز مقصد را بر اساس آدرس کانترکت آن مشخص کنید.

از طرفی به هر مرجعی هم نمی‌توان برای دریافت آدرس قرارداد هوشند اعتماد کرد. به این منظور بهترین وب سایت CoinMarketCap است. بعد از ورود به این وب سایت و انتخاب رمز ارز مورد نظر (در اینجا UNI)، مقابل قسمت “Contracts” آدرس قرارداد هوشمند آن را خواهید دید. اگر این رمز ارز در شبکه‌های مختلفی وجود داشته باشید، می‌توانید با لمس فلش مقابل این گزینه شبکه مورد نظر را انتخاب و آدرس اسمارت کانترکت بر اساس آن را دریافت کنید.

مشکلات استفاده از صرافی یونی سواپ

صرافی‌ های غیر متمرکز بدون ایراد نیستند، وگرنه تا امروز به طور کامل جایگزین بایننس، کوکوین، اف تی ایکس و دیگر موارد شده بودند! در ادامه به گوشه‌ای از این مشکلات اشاره خواهیم کرد.

توکن‌های جعلی

یکی از ریسک‌های استفاده از یونی سواپ و البته تمام صرافی های غیر متمرکز، مخصوصا برای کاربران تازه وارد، وجود توکن‌های جعلی است. اغلب این رمز ارزها اسم و نمادی کاملا شبیه یا کمی مشابه با ارزهای قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟ دیجیتال معروف دارند.

برای جلوگیری از افتادن در دام کلاهبرداران، حتما آدرس قرارداد هوشمند توکن‌های مورد نظر را در وب سایت etherscan.io بررسی و از دقیق بودن آدرس اطمینان پیدا کنید. می‌توانید با جستجوی نام یک توکن هم آدرس قرارداد هوشمند آن را از وب سایت etherscan دریافت کنید.

هزینه زیاد گس

مقیاس پذیری ضعیف و کارمزدهای بالا تبدیل به یک معضل اساسی برای کاربران اتریوم شده است. این غول دنیای بلاک چین بابت انجام تراکنش کارمزدهای سنگینی دریافت می‌کند که از زمانی به زمان دیگر متفاوت است.

امکانات کمتر

تا قبل از ظهور صرافی غیر متمرکز dYdX که امکان معاملات مارجین و فیوچرز را فراهم می‌کند، بازارهای خودکار شبیه یونی سواپ منحصر به خرید و فروش عادی ارزهای دیجیتال بودند. با وجود ظهور پلتفرم‌هایی شبیه dYdX هنوز امکانات DEXها در مقایسه با صرافی‌های متمرکز نظیر بایننس و کوکوین کمتر و در عین حال کار کردن با آن‌ها سخت‌تر است.

چنانچه قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال یونی سواپ (Uniswap) را دارید، باید در انتخاب صرافی نهایت دقت را داشته باشید که علاوه بر واریز سریع و فوری، قیمت ارزان و مناسب و تسویه فوری به صورت آنلاین، بهترین قیمت را نیز داشته باشد. خوشبختانه درصرافی بیت ۲۴ ما این امکان را برای شما فراهم ساخته ایم.

اوراق مشتقه

تعریف اوراق مشتقه چیست؟

اوراق مشتقه نوعی اوراق بهادار با قیمتی هستند که ارزش آن به یک یا چند دارایی که از آن مشتق می‌شوند بستگی دارد. خود مشتقه قراردادی است مابین دو یا چند طرف بر اساس یک یا چند دارایی. ارزش مشتقه به‌وسیله نوسانات دارایی مبنا تعیین می‌شود. رایج‌ترین دارایی‌های مبنا عبارت‌اند از سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارز، نرخ سود و شاخص های بازار.

اوراق مشتقه یا به صورت به‌طورکلی یا در بازار بورس و یا در بازارهای متشکل خارج از بورس معامله می‌شوند. اوراق مشتقه خارج از بورس بخش بزرگ‌تری از مشتقه ها را تشکیل می‌دهند و قانون‌گذاری نشده‌اند، درحالی‌که مشتقه ها معامله شده در بورس استانداردسازی شده‌اند. اوراق مشتقه معامله شده خارج از بورس معمولاً ریسک بیشتری نسبت به مشتقه های استاندارد دارند.

با توجه به محدودیت‌هایی که بازار بورس اوراق بهادار تهران دارد، اوراق مشتقه در اقتصاد ایران چندان رشد و توسعه نیافته است؛ بنابراین ما در مثال‌هایی که در ادامه ذکر می‌کنیم، از اعداد و ارقام و سهام خارجی استفاده می‌کنیم و در انتها توضیحاتی در مورد قراردادهای آتی در ایران ارائه می‌کنیم.

توضیحات مدیر مالی در مورد اوراق مشتقه

اوراق مشتقه قبلاً به این دلیل مورد استفاده قرار می‌گرفتند تا نرخ ارز را برای مبادله کالاها به صورت بین‌المللی تضمین و تثبیت نمایند. با توجه به اینکه ارز کشورهای مختلف ارزش گوناگونی داشتند، معامله گران بین‌المللی به نظام حسابداری برای این تفاوت‌ها نیاز پیدا کردند. امروز، مشتقه ها بر اساس انواع مختلفی از معاملات بنا شده‌اند و استفاده‌های بیشتری نیز دارند. حتی مشتقه هایی بر پایه اطلاعات آب و هوایی مثل میزان باران یا تعداد روزهای بارانی یک منطقه خاص نیز وجود دارند.

چون اوراق مشتقه در شاخه اوراق بهادار جای می‌گیرد و شاخه مخصوصی ندارد، کم‌کم انواع مختلفی از مشتقه ها به وجود آمدند. همچنین، مشتقه ها دارای کاربردهای گوناگونی، بر اساس نوعشان هستند. انواع مشخصی از اوراق مشتقه را می‌توان برای پوشش یا بیمه شدن در برابر ریسک یک دارایی به کار برد.

اوراق مشتقه همچنین می‌توانند در سفته بازی برای شرط‌بندی قیمت های آینده یک دارایی یا دور زدن مسائل مربوط به نرخ مبادله نیز مورداستفاده قرار گیرند. به طور مثال، یک سرمایه گذار اروپایی که سهامی در یک شرکت آمریکایی می‌خرد (با استفاده از دلار آمریکا)، درحالی‌که سهام را در اختیار دارد، در معرض ریسک نرخ مبادله قرار می‌گیرد. برای پوشش این ریسک، سرمایه گذار می‌تواند قراردادهای آتی ارزی را خریداری کند تا یک نرخ مبادله مشخص برای فروش سهام خود در آینده و تبدیل دلار به یورو را برای خود از قبل تثبیت کند. به علاوه، بسیاری از مشتقه ها اهرم‌های قوی دارند.

انواع رایج اوراق

قرارداد آتی

قرارداد آتی (به انگلیسی: Futures contract) یکی از رایج‌ترین انواع مشتقه ها است. قرارداد آتی توافقی است بین دو طرف برای فروش یک دارایی با یک قیمت از پیش توافق شده در زمان شخصی از آینده. شخصی ممکن است به صورت عمومی از قراردادهای آتی استفاده کند تا در طول یک بازه زمانی خاص، در برابر ریسکی مشخص، پوشش ایجاد نماید. به طور مثال، فرض کنید که در ۳۱ جولای ۲۰۱۵، دیانا صاحب ده هزار سهم شرکت وال مارت بوده باشد که در آن موقع ارزشی معادل ۷۳٫۵۸ دلار به ازای هر سهم داشت. او با ترس از اینکه ارزش سهامش کاهش خواهد یافت، تصمیم گرفت تا قرارداد آتی برای محافظت از ارزش سهامش ایجاد نماید. جری، یک سفته باز که افزایشی قیمت سهام وال مارت را پیش‌بینی کرده است، با دیانا بر سر یک قرارداد آتی به توافق می‌رسد. دیانا بیان می‌کند که در یک بازه یک‌ساله، جری کل ده هزار سهم وال مارت دیانا را با ارزش کنونی ۷۳٫۵۸ دلار خریداری خواهد کرد.

قرارداد آتی ممکن است به‌عنوان چیزی مثل شرط‌بندی بین دو طرف در نظر گرفته شود. اگر ارزش سهام دیانا کاهش یابد، سرمایه گذاری او محافظت شده است زیرا جری توافق کرده تا در روز پایانی قرارداد کل سهام را با ارزشی که در جولای ۲۰۱۵ داشتند، بخرد و اگر ارزش سهام افزایش یابد، جری ارزش بیشتری از سهام به دست می‌آورد چون قیمت جولای ۲۰۱۵ را در جولای ۲۰۱۶ پرداخت می‌نماید. یک سال بعد، ۳۱ جولای سر می‌رسد و وال مارت به ازای هر سهم ۷۱٫۹۸ دلار قیمت گذاری شده است. دیانا حالا از قرارداد آتی سود کرده است و مبلغ ۱٫۶۰ دلار به ازای هر سهم سود برده است که اگر فقط تا جولای ۲۰۱۶ صبر می‌کرد، این مبلغ گیرش نمی‌آمد. درحالی‌که این رقم ممکن است خیلی زیاد نباشد، ولی وقتی ده هزار سهم را در نظر می‌گیریم، تفاوت ۱۶۰۰۰ دلاری آشکارتر می‌شود. از طرف دیگر، جری حدس ضعیفی داشته و مقدار زیادی ضرر کرد ه است.

پیمان آتی

پیمان آتی (به انگلیسی: Forward contracts) نوع مهم دیگری از اوراق مشتقه به شمار می‌رود که مشابه قرارداد آتی است، ولی تفاوت کلیدی آن در این است که برخلاف قرارداد آتی، پیمان آتی در بازار معامله نمی‌شوند، بلکه فقط به صورت قراردادی خارج از بورس و به صورت غیررسمی مورد معامله قرار قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟ می‌گیرد.

قرارداد سوآپ یا معاوضه

قرارداد سوآپ یا معاوضه (به انگلیسی: Swap) هم نوع مرسوم دیگری از مشتقه ها به شمار می‌رود. قرارداد سوآپ اغلب شامل یک مجموعه از جریانات نقدی است و درواقع حالت کلی‌تر پیمانهای آتی است که در آن به‌جای یک پرداخت با مجموعه از پرداخت ها مواجه هستیم. این نوع قرارداد معمولاً در تغییر نوع وامها توسط افراد کاربرد دارند. برای مثال شخصی ممکن است از نرخ سود سوآپ استفاده کند تا از وام با نرخ سود متغیر به وام با نرخ سود ثابت و یا برعکس، تغییر وضعیت دهد. اگر شخصی دارای وام با نرخ سود متغیر تلاش می‌کرد تا امور مالی اضافی خود را ایمن نماید، قرض دهنده ممکن بود به خاطر مبهم بودن نرخ بهره متغیر در آینده و بر اساس توانایی شخص در بازپرداخت آن، از وام دادن به او سرباز زند، شاید به این خاطر که می‌ترسد شخص نکول کرده و وام خود را پرداخت نکند. به همین دلیل، او باید به دنبال تغییر وضعیت از نرخ متغیر با شخص دیگری باشد که نرخ سود ثابت دارد. گرچه وام ها به نام شخص اصلی باقی خواهند ماند، ولی قرارداد برای هر شخص اجبار می‌کند که قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟ پرداخت وام دیگری بر اساس یک نرخ دوجانبه توافق شده صورت گیرد. ولی این کار می‌تواند پرمخاطره باشد، زیرا اگر یک طرف نکول کرده و یا ورشکسته شود، دیگری مجبور خواهد بود تا به وام اصلی خود بازگردد. قراردادهای سوآپ می‌توانند با استفاده از نرخ های سود، ارز یا کالاها انجام گیرند.

قراردادهای اختیار معاملات

قراردادهای اختیار معاملات (به انگلیسی: Options) یک فرم رایج دیگر از مشتقه ها هستند. قرارداد اختیار معامله ازاین‌جهت مشابه قرارداد آتی بوده که توافقی است بین دو طرف که به یکی از آن‌ها این فرصت را می‌دهد تا اوراق بهادار را از طرف دیگر و در یک قرارداد آتی از قبل مشخص شده، بخرد یا به وی بفروشد. ولی تفاوت کلیدی بین اختیار معامله و آتی این است که با یک اختیار، خریدار یا فروشنده متعهد نمی‌شود که معامله را انجام دهد، به همین خاطر نام «اختیار» بر آن نهاده‌اند. خود مبادله در نهایت، اختیاری است. درست مثل قراردادهای آتی، اختیارات ممکن است برای پوشش دادن سهام فروشنده در برابر کاهش قیمت، مورداستفاده قرار بگیرند و به خریدار فرصتی دهند تا از طریق سفته بازی، سود مالی به دست آورد. قرارداد اختیار می‌تواند به صورت قرارداد اختیار خرید یا فروش کوتاه یا بلندمدت باشد.

مشتقه اعتباری

مشتقه اعتباری (به انگلیسی: credit derivative) نوع دیگری از اوراق مشتقه است. این نوع از مشتقه، وامی است که به یک سفته باز با تخفیفی نسبت به ارزش حقیقی خود فروخته می‌شود. گرچه وام دهنده اصلی وام را با قیمت کمتری می‌فروشد و درنتیجه سود کمتری خواهد برد، در فروش وام، وام دهنده بیشتر سرمایه خود از وام را باز پس گرفته و می‌تواند از آن پول برای توزیع وام های جدید و پرسودتر بهره جوید. اگر به طور مثال یک قرض دهنده وامی توزیع کند و متعاقباً این فرصت را داشته باشد تا خود را با وامی پرسود تر درگیر نماید، وام دهنده ممکن است این تصمیم را بگیرد که وام اصلی را به سفته باز بفروشد تا بتواند منابع مالی وام پرسودتر را تأمین نماید. به این طریق، مشتقه های اعتباری به ازای ریسک کمتر و نقدینگی بیشتر بهره کمتری دریافت می‌کنند.

اوراق بهادار با پشتوانه وام‌های رهنی

اوراق بهادار با پشتوانه وام‌های رهنی (به انگلیسی: mortgage-backed security) یکی دیگر از انواع مشتقه ها را تشکیل می‌دهند که یک شاخه وسیع از مشتقه ها هستند و به این وسیله که دارایی‌های پشتوانه مشتقه ها، وام های قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟ رهنی هستند، تعریف می‌شوند.

محدودیت‌های اوراق مشتقه

همان‌طور که در بالا اشاره شد، مبحث مشتقه ها یک شاخه وسیع از اوراق بهادار است، پس استفاده از این اوراق در گرفتن تصمیمات مالی بسته به نوع مشتقه، متفاوت خواهد بود. به صورت عمومی، نکته کلیدی برای داشتن یک سرمایه گذاری ایمن این است که ریسک های مربوط به مشتقه را به طور کامل درک نمایید، مثل دارایی پایه یا مبنا، قیمت و تاریخ انقضا و شرایط قرارداد. استفاده از اوراق مشتقه فقط زمانی معقول است که سرمایه گذار از ریسک ها کاملاً آگاه بوده و تأثیر سرمایه گذاری قرارداد سوآپ یا سواپ چیست؟ در استراتژی پرتفوی خود را درک نماید.

مثالی از قرارداد آتی سکه در بورس اوراق بهادار تهران

فرض کنید در روز شنبه ۱۰ اسفند، سرمایه گذاری اقدام به خرید یک قرارداد آتی سکه به ارزش هر سکه ۹٫۰۸۰٫۰۰۰ ریال نمود و بابت این قرارداد ده سکه ای، مبلغ ۹٫۰۸۰٫۰۰۰ (معادل ۱۰% ارزش معامله) به‌عنوان وجه تضمین به‌حساب خود نزد بورس واریز کرد. اگر بهای سکه در روز ۲۱ اسفند، به عدد ۹٫۱۰۰٫۰۰۰ ریال افزایش یابد، با توجه به اینکه سرمایه گذار مبلغ ۲۰٫۰۰۰ ریال در هر سکه سود برده، اتاق پایاپای، از حساب تضمین فروشنده، ۲۰٫۰۰۰ ریال کسر کرده و به‌حساب سرمایه گذار مورد مثال واریز می‌کند. حال اگر در روز دوشنبه، سکه به ناگهان به رقم ۹٫۰۵۰٫۰۰۰ ریال تنزل کند، با توجه به زیان ۵۰٫۰۰۰ ریالی نسبت به روز گذشته، بورس از حساب سرمایه گذار مورد مثال ۵۰٫۰۰۰ ریال به ازای هر سکه کسر و به‌حساب فروشنده واریز می‌کند. این عمل بروز رسانی حساب‌ها، روزانه تا پایان قرارداد ادامه می‌یابد.

درصورتی‌که وجه تضمین هر یک از طرفین بر اثر همین بروز رسانی، آن‌قدر کاهش یابد که از حداقل تضمین اولیه مورد نظر بورس کمتر شود، در آن صورت جهت تصمیم‌گیری نسبت به نحوه ادامه قرارداد، برای سرمایه گذار اعلامیه صادر می‌شود.

معادل‌ انگلیسی اوراق مشتقه عبارت است از:

Derivative

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سؤالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.